Vezirköprü'ye ait Halk edebiyatının çok fazla geliştiği söylenemez. Ancak kendine has bir konuşma lisanı vardır. Konuşmalar yöre içerisinde ağız bakımından farklılıklar gösterir.
Örneğin : ( Va ) Var, (Geliyam) Geliyorum, Gelü (Gelecek) gibi yarım yarımdır.Daima kalın seslerle bitirilir.Kendine has mahalli kelimeler de vardır.Size Dergisinde yayımlanan (Vezirköprü ye özgü sözcükler ve Vezirköprü ağzı ) derlemesini aynen yazıyoruz. Derleyen: Hayrettin İVGİN
Acuk : Ekşi Dağ elması
Afur : Ahır
Alaf : Vücut ateşi, öfke
Alentirik: Elektirik
Algun :Kanalizazyon
Amel : İshal
Anadut : Sap atmaya yarayan üç çatallı araç.
Anduk : Aptal, Ahmak
Aralık : Sokak
Aşene : Mutfak
Bağarsuk : Bağırsak
Baldırcan : Patlican
Bazlanbaç : Saçda pişirilen ekmek
bir oturak iskemle
Bişi : Yağda pişirilmiş Hamur ekmek
Bocut : Kütükten yapılmış testi
Bun : Bunaltı
Cara : Sigara
Cık : Hayır, yok anlamına çıkarılan ses
Cimcik :Bir hamur yemeği adı.
Cula : Karga
Cücük : Civciv
Çapula : Ayakkabı
çevirmeye yarayan tahtadan yapılmış araç.
Çeyle : Moloz, enkaz
Çıkı : Ufak bohça
Çimin :Sivri sinek cins.den ufak sineklere verilen ad.
Çimmek : Yıkınmak
Çıtma : Kapuska
Çıtmuk : Çitlenbik
Çokmak : Havlamak
Çostik : Hayvan boynuzu ile oy.nan bir çocuk oyunu.
Çöğdürün çüş :Tahterevalli
Çördük : Küçük bir armut çeşidi
Çötle : Çeşme lülesi
Çötür: Kısa boylu
Daku : Takı, Hediye
Dansuklamak : Alay etmek
Dapçuk : Taşkın, Şımarık
Deri günü : Pazartesi
Dingil Dombalak : Tepe takla
Dişöğü : Kösüre taşlarını dişleyen çekiç
Doguzluk : Fısın adı da verilir.Değrimende
Döklüm : Döküntü
Döngel : Muşmula
Dümbelak : Dümbelek
Ellaam : Herhalde
elvan rengi boya yapılır.
Emik : Köpek
Emme : Hala
Enak : Bilye
Fışkı : Çöp
Gadaşım : Kardeşim
Gayfaltı: Kahvaltı
getirmek.Bu hamura zuvala denir
Gingil : Horoz ibiği
Gırba : Kurbağa
Gırnata : Klarnet
Gırnata : Klarnet
Gısıruk : Delik, Aralık
Gödek : Saklanbaç oyununda Söbeleyemeyen
Göğ : Gökyüzü, Mavi
Gölbez : Köpek Yavrusu
Gölük :Eşek
Gövermek : Gök rengi haline gelmek
gözenekleri geniş elek.
Gunnamak: Yavrulamak
Gusmuk : Kusmak
Guymak : Koymak
Güdük : Kısa
Gümballa : Yatmak
Günücü : Kıskanç
Güyo : Güveyi , Damat
Habar : Haber Halbur : Buğday elemeye yarayan elekten
Harar : Geniş Çuval
Havf : Çeşmenin önündeki oluk
Havruz : Lazımlık, hacet kabı
Havuç : Öğütülmüş çam kabuğu. Bundan
Haydos : Çalgıcı
Hayva : Ayva
Hevüç : Havuç
Horuz : Horoz
Hosul : Mısırın suda pişmişi
Hörpük : Helvanın keşi
İdare lambası : Küçük gaz lambası
İlimon : Limon
İlistir : Kevgir
İlk duba : İlk defa
İnge : Yenge
İskembi : İskemle
Işıklık : Pençere
Kadınge : Ustanın hanım suyun döküldüğü yer.Savağın uç kısmı.
Kargaburnu : Demircilikte kullanılan bir alet.
Katık : Süzme yoğurt
Kaypak :Hamurdan yapılan bir yiyecek adı
Kelem : Lahana
Kepçük : Çirkin
Kesmük:Elma, armut gibi meyvaların yendik-
Kiren : Kızılcık
Küsüre:Büyük bileği taşı. Kolla çevrilir.
Küt iskemle :Küçük ve özel olarak yapılmış
Lağan : Leğen
Makat : Tahta kerevet
Mandal : Kapı Kolu
Marsuk : Henüz tam anlamıyla yanmamış kömür.
Maymun : Topaç
Mazah yeri :Eğlence yeri
Mekük : Mekik
Mida : Mide
Mıhlama : Bir yemek çeşidine verilen ad.
Motur : Traktör
Mumbar : Bağırsak
Namazlo : Namazlık
Nanin : Nalın
Nodul : Ucuna demir çivi çakılmış övendere
Oklo : Oklava
olmamış şekli, hıyar,salatalık
Öğendere : Hayvanları sürmeye yarayan çobanların
Örsün : Hamur kesme aracı
Ötürak : ishal
Öyükmek : Batmak
Pançak : Pençe
Penak : Pençeredeki çevreler
Pin : Kümes
Pırtı : Basma, ve Benzeri satılan bez
Pıtpıt : Yuvarlak köy ekmeği, pıtıl da denir.
Pöhrenk : Lagımlara döşenen toprak su büzü
Püsürgeç : Saç üzerinde ekmek ve yufka
Saku: Ceket .
Savak : Değirmen oluğu
Sile : Gön kazındıktan sonra derinin gömüldüğü yer
Sindik:Pire yavrusu
Soku : Buğdayın yada bulgurun dövüldüğü içi çukur büyük taş
Sürgüç : Bulaşık bezi
Şibşib : Hızlı hızlı
Şilepe : Tatlıdan dolayı yapış yapış olma
Şina :Demir çember
Şire : Şıra
Tahtambeç :Evlerde iskele balkon, çıkma
Taslama: Övünme
ten sonraki artığı, Eşelek
Toktok : İnce bulgurdan yapılan pilav
Tomafil : Otomobil
Tosba : Kaplumbağa
Töktök: Hindi
Tumman : Don
Tükmük: Tükürük
Varu : Varır
ve çiftcilerin kullandığı uzun sopa
Vıy : Vay
Yanı : Değil mi?
Yanim: Yeğenim
Yansulamak: Yanlışını bulmak
Yanşama: Dırdır etmek, Çenelemek
Yarnım sıra : Arkam sıra
Yasduk : Yastık
Yavşuk : Bit yavrusu
Yolu : Çarşamba
Yüzüm Güylü : Yüz üstü
Zağar : Köpek
Zahir : Her halde
Zavrak : Meyve ve sebzelerin henüz
Zibidi : Parasız
Zıbın : İç Gömleği
Zilli : Oynak
Zuvalamak: Hamuru Yuvarlak hale
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder