Çarsamba Ağzı

---

Hayatımda duyduğum en komik Türkçe ağzıdır. Bilmeyenler için anlaşılmaz bile olabilir. Babası Çarşambalı olan Ferhan Şensoy eserlerinde sıklıkla kullanır, benim için ise çocukluğum samsunda geçtiği için oldukça tanıdık bir ağızdır.

- la elim acıyu ya lan, elim acıyu
- beri bak, sen ne diyun ya yienim? çarpıveririn valla
- bori gel bori

(...)

-az baaa bak yalah aguzlu döl?
-ne va la gavad ?
-geliyni malla almiy gidiyk horiy
-işim va benum firaktalaa pekutcem...,

(efendim tercume etmekde isterim ki bir anlam bulsun)
- az bana bak bana yalak ağızlı çocuk
- ne var ulan *****
- geliyor musun, inekleri almaya gidiyoruz horuya?
- işim var benim çitleri tamir edecegim^*

(...)

Ferhan Şensoy, “Kalemimin sapını gülle donattım” adlı otobiyografik romanında virgül olarak mınakoyiiim kullanıldığından bahsetmektedir. Bundan bahsettiği sayfalar feci komiktir. Koca koca adamların böyle konuşmaları insanın komiğine gitse bile gülmemek lazımdır, çünkü Çarşamba insanı az buçuk kovboy mizaçlıdır.

- ne güliyn la kavat?

- naa gidiyn la ?
- yasar emminin dölüynen çarşiy gidiym ben
- az baa bak baa sen beni biliyni sen
çarşiy gitcaamis !!!
yörü telliy (tarlaya) gidiyk
balcan maallicez , fişkı yiyesicenin dolu seni..

(...)

İçinde en çok küfür barındıran Türk şivesi. Samsundan kalkan Çarşamba minibüslerinin önünde şöyle bağıran bir adam görmek çok olasıdır; jetten hızlı gidiy, döller gucakta gidiy.

Çarşamba'nın meşhur köy düğünlerinde insanlar düğünlerinin dilden dile dolaşması için kutularca mermi atarlar. Bu düğünlerde mermi kara borsaya düşer. 2 3 misli fiyata çıkar merminin kutusu.

Ferhan Şensoy'un da kitabında anlattığı gibi küfür gayet alışılagelmiştir. Fındık oranın altınıdır. Fındıklarını bahçeden toplayıp parasını alanlar hemen havalara girer, akşamları rakı içer. Memleketin para gördüğü bu mevsimde vurulan insan sayısında artış görülür genelde. Tehlikeli ama çok seviyorum memleketimi...

Virgul, ünlem ve nokta yerine mınagoyim kullanılan ağızdır.

(...)

Samsun Çarşamba dolmuşu muavini çığırması;
-çarşamba bi liriy bi liriy
-döllee para yok
-cetten de fızlım gidii

Soyka  diye bir kelime barındırır içinde. Kötü, pis, işeyaramaz gibi anlamlara gelir kullanıldığı yere göre.

SOYKA kalasıca, fışkı yiyesice, taktiy (tahtaya) gelesice diye bir beddua üçlemesi vardır ki aman diyim..

(...)

Samsundan Trabzon ‘a kadarki kesimde bulunan insanlarin hepsinin konuşmadığı ağız, zira bu bölgede inanılmaz çok sayıda farklı ağız ve lehçe vardır, Çarşamba ağzı sadece biridir.

Samsun ile Ordu ‘yu bilmesem de Ordu ‘nun ilçeleri arasında bariz bir ağız farkı vardır. Bu Çarşamba ağzı onlarca ağızdan biridir. Gidip görmedim zira memleketimdir orada buyudum.

Çarşamba'nın köylerinde bile değişiklik gösteren ağız. Örneğin bir köyde "geliyorken"e "geliikenelazin" denirken, başka bir köyünde (genelinde yaygın olan budur) "geliiken" denir.

Ünye'ye kadar olan bölgede kullanılan ağız Çarşamba ağzına benzese de Çarşamba ağzı ayrıdır.

örnek: animlee, melikgilin döllee bizim çangallaa almışlaa da gidilee ye ge.
Anlamı: aaa, meliklerin çocukları bizim sırıkları almışlar da gidiyorlar ya.
(ge'yi çevirmedim, gıcı, gıcım da denir buna. kuzum gibi bişeydir ama yalnız kızlara hitap şeklidir.)

Örnek:anne-mıstıaaa mıstıaaa, naa gidiin? mıstıa-öcçee gitmiim, bordiim bordiim..
Anlamı: Anne-mustafa mustafa, nereye gidiyorsun? Mustafa-öteki tarafa gitmiyorum, burdayım burdayım.

http://84.44.114.44/show.asp?t=carsamba+agzi