Ondokuzmayıs İlçemizi Tanıyalım

TARİHİ

Ondokuzmayıs ilçesinde Dağköy ve Yörükler beldeleri civarında yapılan arkeolojik kazılarda M.Ö. ki yıllara ait yerleşmeler olduğu saptanmıştır.

İlçeye 6 km. uzaklıkta bulunan Dağköy’de ortaya çıkarılan mezarın M.Ö.47 yıllarına ait olduğu sanılmaktadır. Yörükler beldesinde bulunan ise Cenevizliler ve Romalılar dönemine ait olduğu sanılmaktadır.

Milattan önceki yıllardan beri yerleşim yeri olarak kullanılmış ilçe toprakları Çelebi Mehmet Döneminde Osmanlı hakimiyetine giriyor.

İlçenin ilk Türk ahalisi Orta Asya'dan göç eden Türkmenlerdir. Daha sonra 93 harbi (1877-1878) sırasında Kafkasya ve Dağıstan’dan göç edenler yerleşmişlerdir.Yine Balkan Savaşları sonunda Avrupa’dan gelen Osmanlı Türkleri 1913 yıllarında 19 mayısa gelerek çevre köylere yerleşmişlerdir.İlçeye Kurtuluş Savaşı sonrasında da Yunanistan’dan mübadele yoluyla gelenler,Doğu Karadeniz’den gelenler,Alaçam’dan gelenler yerleşmişlerdir.

COĞRAFİ KONUM

Ondokuzmayıs ilçesi Samsuna 33 km. uzaklıkta,Samsun-Sinop devlet karayolu üzerindedir.Kızılırmak nehrinin meydana getirdiği delta ovasının doğu ucunda yer alan ilçenin denizden yüksekliği 10m.dir.

İlçe merkezinin kuzeyinde kalan topraklar Kızılırmak’ın oluşturduğu ovanın bir bölümünü teşkil eder. Bu alanda Balık Göllerinin bir kısmı bulunmaktadır.

İlçenin genel konumunda ova ve dağlardan oluşturmaktadır.

Ondokuzmayıs doğusunda Samsun, Batısında Bafra,Kuzeyinde Karadeniz,Güneyinde Samsun ve Bafra ilçeleri de çevrilirdir. En yüksek yeri Nebyan Ormanlarının bulunduğu güneyindeki tepedir.

İKLİMİ

Ondokuzmayıs ilçesinin iklimi ılımandır. İç kesimler de güneye doğru gidildikçe karasal iklimin etkisi görülür. Yazlar serin ve kurak,kışlar ise ılık ve yağışlıdır. Poyraz ve lodos rüzgarları etkilidir.Karayel ve Gün doğusu rüzgarları da ilçeyi etkisi altında alarak iklim üzerinde önemli rol oynar.

SOSYO-EKONOMİK YAPISI

İlçede tarım,hayvancılık ve balıkçılık gelişmiş durumdadır. Tarım ürünleri arasında fındık, mısır ve tütün önemli yer tutar. Balıkçılık denizden başka balık göllerinde de yapılmaktadır.

Ondokuzmayıs ilçesinde Cevizcilik ve arıcılık projeleri uygulamaya konulmuş ve ekonomik açıdan önemli katkılar sağlayan faaliyetler haline gelmiştir. Ayrıca yapılan el dokuması kilimler, çoraplar vb. gibi eşyalar ilçe ekonomisinde küçükte olsa bir yer tutmaktadır. Balık gölleri civarında yapılan hasır örücülüğü de ekonomik faaliyetler arasında sayılır. Bütün bunların yanında küçük bir sanayi sitesi bulunan ilçede özellikle bahçe tarımında kullanılan araç ve gereçler ile soba ve kuzine imalatı yapılmaktadır. Ayrıca her türlü oto tamir, demir ve plastik doğrama ve mermer atölyeleri vb. sektörleri imalatı ve montaj sanayileri gelişme aşamasındadır. Ortadoğu ve Balkanların en büyük sigara fabrikası olan Ballıca Sigara Fabrikası ve Tekel Yaprak Tütün İşletme Müdürlüğü de ilçe ekonomisine büyük katkılar sağlamaktadır.

ULAŞIM

Ondokuzmayıs ilçesi Samsun-Sinop Devlet karayolu üzerinde yer almaktadır. Bun nedenle ulaşım problemi yoktur. Samsun’dan Ondokuzmayıs ilçesine her gün, her saat araç bulmak mümkündür. İlçenin Samsun’a uzaklığı 33 km.dir.

Yörükler Tümülüsü

Yörükler beldesinde bulunan tümülüs Roma döneminin kültürün yansıtmaktadır.

Yörükler Hamamı 

Yörükler beldesinde balık Göllerinin yakınında yer alan hamam 19.yy. Osmanlı eseridir. Çevresinde büyük bir yerleşim yeri olmaması ve kırsal alanda yapılmış olması ilgi çeken özelliğidir.

Ondokuzmayıs ilçesinde bulunan fakat üzerinde yeterli inceleme ve araştırma yapılmamış arkeolojik alanlarda vardır. Koca ören yeri, Cevizlik Höyüğü, Dağköy kral mezarı bunlardan bazılarıdır.

Şeyh Bek Türbesi

Orta Asya’dan ilçeye Türkmenlerin göç ettiği dönemlerde yapılmış olduğu söylenmektedir.

Gezi ve Mesire Yeri

İlçenin güneyinde yer alan en yüksek tepedeki Nebyan ormanları ve çevresi gezi mesire yeri olarak ideal olması yanında, ilçede yapılan yayla şenliklerine de mekan oluşturmaktadır. Sivri Tepe olarak bilinen bu tepeden Kızılırmak Deltasını seyredebilirsiniz.

İlçenin kuzeyindeki Yörükler mevkiinde ise bölgenin en temiz denizi ve kumu yer almaktadır.

Ondokuzmayıs ilçesinin kuzeyde Karadeniz kıyısında kalan toprakları Kızılırmak Deltası’nın doğu ucudur. Bu bölgede Balık göllerinin bir bölümü yer alır. Bu göller ve çevresindeki sazlık ve bataklık arazi deltanın sulak alanlarının bir kısmını oluşturur.Bu suluk alanlar çok çeşitli yaşam ortamları içermektedir. Bu bölgenin yaban hayat açısından en ilginç alanları ise ilkbaharda tabanı tamamen suyla kaplayan yaprak döker ormanlardır. Bu ormanlar günümüzde parçalanmış olmakla birlikte Yörükler  Beldesi kuzeyinde kalan Galeriç orman henüz bütünlüğünü korumaktadır. Kızılırmak Deltası barındırdığı kuş varlığı açısından çok büyük öneme sahiptir. Bu anlamda deltanın varlığı ülkemizi uluslar arası platformda prestij sağlayacağı gibi,doğa turizmi,çevre eğitimi,bilimsel araştırma vb.gibi konularda çok büyük bir potansiyel oluşturmaktadır.

Belirli Günler

İlçede düzenlenen şenliklerden başlıcaları  nebyan ormanlarında yapılan  “Kadırga Şenlikleri”, “Engiz (Ondokuzmayıs) Uluslararası Havacılık Şenlikleri” ve  “Engiz (Ondokuzmayıs) Yaz şenlikleri”dir.

Kadırga şenliklerinde kemençe eşliğinde oyunlar oynanır, türküler, maniler söylenir. Havacılık şenliklerinde ise her türden model uçakların çeşitli gösterileri gerçekleştirilir. Bu etkinliklerde yabancı ülkelerden katılımcılarda yer alır. Yaz Şenliklerinde ise bisiklet turları, Denizde ördek tutma yarışması, Yağlı kazıkta yürüme yarışması geleneksel hale gelmiştir.

Bu şenlikler genellikle Temmuz ve Ağustos ayında gerçekleştirilir.

Folklorik Değerler

İlçenin halkı çeşitli yerlerden gelen insanlardan oluştuğu için kültürel öğelerde da çeşitlilik görülür. Rumeli’den, Kafkasya’dan,Doğu Anadolu’dan, Doğu Karadeniz’den gelenler kendi gelenek ve göreneklerini yöreye taşımışlardır. Buranın yerleşik halkı ile sonradan gelenlerin öyküleri ve türküleri birbirine karıştırarak yörenin bugünkü kültürünü meydana getirmişlerdir.

Yörükler beldesinde dokunan kilimler,çoraplar vb.Türkoğuz geleneklerinin motiflerini taşır.

Yemekler

İlçeye Alaçam’dan gelip yerleşenlerin Keşkeği ve pıtıl ekmeği meşhurdur.Balkanlardan gelenlerin börekleri ile eti pilavı,oda sıcaklığında kurutulmuş et ve ciğer yemekleri,tarhana çorbası,özel fırında pişirilmiş somun ekmekleri ile günlük pişirilen saç ekmeği,Doğu Karadenizlilerin kuymak ve muhlaması meşhurdur.

KONAKLAMA VE YEME – İÇME

İlçede otel bulunmamaktadır. Bunun yanında yazın kalacakları için kiraya verilen yazlıklar mevcuttur. Günü birlik geziler için sahilde dinlenme tesisleri, ihtiyaçlarını giderilmesi içinde duş ve tuvaletler, büfe ve çay bahçeleri mevcuttur. İlçe merkezinde çeşitli lokanta ve Kebancılar bulunmaktadır.

http://oku.blogcu.com/