Ayvacık İlçemizi Tanıyalım

TARİHİ

İlçenin kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, daha önce bağlı bulunduğu Çarşamba ilçesinden daha eski bir tarihe sahip olduğu sanılmaktadır.

Eski tapularda Çarşamba ismi geçmeyip Ayvacık Gazi yeri olarak bahsedilmektedir.

Osmanlı imparatorluğu zamanında bir Rum köyü Ayvacık; Cumhuriyet kurulduktan sonra Rumlar tarafından terk edilmiştir. Bugünkü halk ilçeye Cumhuriyetten sonra  yerleşmiştir.

Ayvacık 1954 te  teşekküllü nahiye olmuş; fakat 1960 da daha kurulmuş devlet teşkilatları kaldırılmıştır. Bu nedenle Ayvacık tekrar köy olmuştur.

20 Mayıs 1990 tarihinde Ayvacık  Köyü, Keskin oğlu Köyü İle birleştirilerek AYVACIK  ilçesi olmuştur. 19 Ağustos 1990 Tarihinde yapılan mahalli  seçimlerde belediye kurulmuştur.

COĞRAFİ  KONUMU

Ayvacık Canik Dağlarının eteklerinde, Yeşil ırmak vadisinde, Suat Uğurlu Baraj gölünün kıyısında yer aymaktadır. Bu uzun vadide bir de Hasan Uğurlu Baraj Gölü bulunmaktadır.

İlçenin en yakın komşusu 28 Km. kuzeyindeki Çarşamba ilçesidir. Samsuna uzaklığı ise 62 km.dir.

İKLİMİ

Yörede genel olarak yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılımlı ve yağışlı geçer. Tipik Karadeniz ikliminden farklı olarak yazları olarak daha az yağış alır.

SOSYO- EKONOMİK YAPISI

İlçe halkının %80-90’ı tarımla %8-9’u ticaretle uğraşmaktadır.

Tarımsal faaliyetler mısır, buğday, arpa ve fındık üretiminde yoğunlaştırılmıştır. İlçe topraklarının büyük bir bölümü ormanlık arazidir. Tarıma elverişli  topraklar genellikle bozuk, kuru ormanlık alanların açılmasıyla elde edilmiştir.

Hayvancılık alanında ise potansiyel yeterince değerlendirilmemiş, ne mera ne de  ahır hayvancılığı gelişme gösterebilmiştir.

İlçede ayrıca,elektrik üretim yaparak  sanayinin ana girdisi  olan enerjiyi sağlayan Hasan uğurlu Yer altı Santrali ile Suat uğurlu  Hidro elektrik santrali yer almaktadır. Bu barajlar 1981-82 yıllarında hizmete girmişlerdir.

Hasan Uğurlu Barajı

Yeşilırmak üzerinde, 135 m. talveğ yüksekliği olan baraj, 1.080.000.000 metre küp su tutma hacmine sahiptir. Ortalama su derinliği 54 m.dir. Baraj enerji üretimi amacıyla yapılmış, Türk iyenin ilk yer altı santralinin kurulduğu yerdir. Arkasındaki gölün alanı 20 km. dir. Barajın Ayvacığa uzaklığı8 km. Çarşambaya Uzaklık ise 36 km.

Suat  Uğurlu Barajı 

Yeşilırmak üzerinde,Hasan uğurlu Barajının altında, bala hor köyü civarında yer alan barajın talvegden yüksekliği 38 metredir. 175.000.000 m3 su tutma hacmine sahip olan barajda ortalama su derinliği 18 m olup, enerji üretimi yapılmaktadır. Ayrıca yapımında Çarşamba ovasının düzenle sulanması da amaçlanmıştır. Baraj Çarşamba ovasındaki tarım alanlarının yaklaşık % 85’ini sulayabilecek kapasitededir.

Barajın Çarşambaya uzaklığı 15 km .kadardır.

ULAŞIM

Samsun iline uzaklığı 62 km. dir. Samsun'dan Çarşambaya kadar samsun – Ordu devlet karayolu üzerinden gidilir. Çarşamba’dan içeri 28 km.lik il yolu ile devam edilir. Ulaşım problemi yoktur.

Tarihi ve Kültürel Değerler

Osmanlılar zamanında Rum ve Ermenilerin yaşadığı bir köy olan Ayvacık’a Türkler Cumhuriyetten sonra yerleşmişlerdir. Varolan tarihi eserler Rum ve Ermeni istilasının yaşandığı dönemde yağmalanıp yok edilmiştir.

Gezi ve mesire Yerleri

Ayvacık orta Karatenizin en güzel doğal  yapısına sahip ilçelerinden bir tanesidir. Özellikle orman alanları Samsun ilindeki doğal değerleri yüksek alanlar içinde sayılmaktadır. Hasan Uğurlu ve Suat Uğurlu Baraj Gölü çevresindeki çam ormanlarıyla kaplı alan piknik ve mesire yeri olarak ideal bir mekandır. Suat Uğurlu Baraj Gölü içerisindeki adacığı görülmeye değer güzelliktedir.

Belirli Günler 

Ayvacık’ta her yıl yağlı güreş müsabakaları yapılmaktadır. Ağustos ayıda yapılan bu müsabakalar geleneksel hale getirilmiştir.

Folklorik Değerler

Yörenin kendine özgü “Köcek ve Kabaceviz” adlarında mahalli oyunları vardır. Düğünlerde ise yağlı pehlivan güreşleri düzenlenir. Bu güreşler düğün sahibi kendisi organize eder.

Ayvacık’ta ayrıca “Öndül Şenlikleri” denilen bir şenlik düzenlenir. Genellikle yılda bir kez düzenlenen bu şenliklerde, yörede nam salmış sığır manda öküzlerinin kuvvetlerini denemek amacıyla “Öndül” yarışması yapılır. Yarışmada 7 veya 5 adet kağnı arabası birbirine  kazıklarla bağlanarak sabitlenir ve bir çift manda veya sığır öküzü bu arabaları çekmesi için arabalar koşulur. Bu yarışma düz bir arazide düzenlenir ve yaklaşık yarım saat sürer. Bu sürede öküzlerin almış olduğu yol adımlarla ölçülür. En uzun yolu yapan öküz birinci olur. Bu yarışmalarda bir hakem heyeti de oluşturulur. Yarışma iki kategoride yapıldığı için iki birinci seçilir. Birinci olan manda öküzlerinin sahibine dana ve tay, sığır öküzlerinin sahibine ise koyun verilir. Yarışmaya katılan her öküz sahibi, yarışmayı düzenleyen kişiye gelirken bir araba dolusu odun getirir.

Ayvacıkta el sanatları denince, el tezgahlarından halis yünden dokunan “Cecim” adı verilen kilimler ve kadınlarla, çocukların bellerine bağladıkları “kuşak” akla gelir. Cecim kızlara cehiz olarak verilir ve yere sermek için kullanılır.

KONAKLAMA VE YEME- İÇME

İlçede otel bulunmamaktadır. Ancak;TEAŞ işletme müdürlüğüne ait misafirhane, lokal ve yemekhane gibi sosyal tesisleri mevcuttur. Öğretmen evi misafirhane olarak hizmet verebilecek şekilde düzenlenmiş olup lokali vardır. Yatak kapasitesi 5 tir. Yeşil ırmak ve baraj gölleri çevresinde lokantalar mevcuttur. Bunlar; Ada Dinlenme Tesisleri, Yeşil ırmak Balık Tesisleri, Dere İçi Restoran, Şelale Restoran, Çam altı Dinlenme Tesisleri, Yeşil göl Restoranıdır.