ALÎ ÖZTÜRK Jeoloji - Stratigrafi Kürsüsü, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi, Ankara
Özet
Lâdik - Destek yöresinde yaşları biri birinden farklı ve çeşitli fasiyeslerde oluşmuş kayaçlar yüzeylemektedir. Bunların en yaşlıları, bazI araştırıcılara göre Prekambriyen, bazı araştırıcılara göre de Mesozoyik yaşlı Kristalin Şistlerdir. Permiyen yaşlı kireçtaşları bu şistler üzerine açılı uyumsuzlukla geldiklerine göre, bunların yaşı, hiç olmazsa Permiyenden önce olmalıdır. Paleozoyik, bölgede Permiyen yaşlı kireçtaşlarıyla temsil edilir. Liyas, bunlar üzerinde açılı uyumsuzlukla durur ve tipik öjeosenklinal kayaçlarından oluşmuştur. Dogger mevcut olmayıp, Üst Jura - Alt Kretase kireçtaşları, Liyasüzerinde açışız uyumsuzlukla bulunurlar. İnceleme bölgesinde Üst Kretasenin alt düzeyleri (Senomaniyen-Türoniyen) fliş, Senoniyen kireçtaşı ve Maastrihtiyen de volkanik kayaçlarla yüklü fliş fasiyesinde gelişmiştir. Bunlar uyumlu olarak bulunurlar. Bölgedeki kayaçların biri birileriyle olan ilişkileri göz önüne alınırsa, Mesozoyik boyunca aşamalı bir transgresyonun varlığı dikkati çeker.Tersiyer, denizel ortamda oluşmuş volkanik Lütesiyen ve karasal Neojen oluşuklarından ibarettir.
GİRİŞ
Lâdik ve Destek yöresinin stratigrafisini konu edinen bu araştırma, altı adet 1/25000 ölçekli haritayı kapsamaktadır. Bölgenin batısında Havza ve Suluova, doğusunda Destekve Taşova, kuzeyinde Kavak, güneyinde Amasya bulunur. Bölgenin genel jeolojik özellikleri Blumenthal (1943)tarafından ortaya konmuş olup, çok çeşitli fasiyeslerde oluş-muş kayaçların stratigrafik durumları hakkında bilgi veril-mistir. Alp (1972), inceleme sahamızın güney sınırına bitişik olan Amasya yöresinin jeolojik incelemesini yapmıştır.
Araştırmanın amacı, Kuzey Anadolu fay zonu içinde bulunan ve oldukça karışık bir tektonik durum gösteren bölge kayaçlarının litolojik özellikleri ve bunların jeokronolojik konumunun saptanması ile bölge jeolojisine olanak-lar olcusunda açıklık getirmektir. Bu amaçla, bölgenin 1/25000 ölçekli jeoloji haritası yapılmış, araziden alınan Örneklerden 450 kadar ince kesit hazırlanarak bunların değerlendirmeleri yapılmış, arazi ve laboratuvar incelemeleri sonucu, çeşitli fasiyeslerde oluşmuş kayaçlara mahallî formasyon ve üye adları verilerek bunların stratigrafik yaşları saptanmıştır.
KRÎSTALÎN ŞÎSTLERİ
Blumenthal (1943) tarafından Tokat Masifi olarak adlandırılmıştır. Bu masifin çok az bir bölümü inceleme sahamıza girmektedir.
Dağılımı ve konumu:
Bu kayaçlar, Lâdik Gölünün hemen doğusunda başlar ve Destek Bucağına doğru dar bir şerit halinde devam ederek doğuya doğru genişler. Diğer bir yayılım sahası ise, Akdağ ile Yeşilırmak arasıdır. Kristalin şistlerin alt sınırı gözlenemez, üst sınırı ise, Akdağ'm batısına ve Karamuk Köyünde Permiyen kireçtaşları, Yukarıkızseki, Kızılcakışlacık ve Yeşilırmak vadisinde iliyas yaşlı kayaçlar; Duracasu ve Dirgen yöresindede Üst Kretase yaşlı açılı uyumsuzlukla bulunurlar. Destekboğazında Üst Jura, Üst Kretase ve Lrütesiyen ile aralarında tektonik dokanak vardır.
litoloji:
Bölgede yüzeyleyen kristalin şistlerin en altında, yeşil renkli şistler bulunur. Bunlar, klorit-epidot şist,epidot-aktinolit şist, kuvars-serizit-albit şist, albit-epidotşist, epidot-klorit-aktirolit şist ve klorit şist olarak saptanmıştır. Bu kayaçlar içerisinde yer yer yastık lav yapısında metamorfizmaya uğramış bazaltlar bulunmaktadır. Şistler içerisinde, Özellikle klorit minerallerinin belirli yönlerde dizilmeleriyle kayaçta lineasyon ve dilinim yapıları oluşmuştur.
Yeşilırmak vadisinde ve Destek boğazında yeşil şistlermeta kuvarsitlere, dolomitleşmiş ve mermerleşmiş kireçtaşlarına geçer. Halamaz köyü doğusunda metakuvarsitler ve bunların da üstünde metagrovaklar bulunur, înceleme bölgesinde, kristalin şistlerin en üst düzey-*lerini gri ve sarımsı renkli fülatlar oluşturur. Kışlacık tepe, Durucasu yöresi ve Deve boynu sırtında şistler, yer yer kuvarsporfirit daykları tarafından kesilmişlerdir. Şistleriçinde yüzer durumda mermer blokları yer almaktadır. Bunlar, şistlerin kökenini oluşturan kayaçiarm sedimantasyonu sırasında ortama kayma yoluyla gelip yerleşmişlerdir.
Yaş:
Yapılan araştırmalar sonucu, kristalin şistlereyaş verebilecek herhangi bir fosil saptanamamıştır. Bu kayaçlar üzerinde, Permiyenden daha yaşlı kayaçlar bulunmadığı için, bunlara Permiyen öncesi demekle yetineceğiz. Blumenthal (1943), bu kayaçları Paleozoyik olarak yaşlandırmış, Alp (1972) ise, daha güneyde şistler üzerinde Silüriyenin varlığını fosillerle saptamış ve bunlara Silüriyen öncesiyaşım vermiştir. Bazı araştırıcılar, bu kayaçlara Prekambriyen derken, bazıları da Mesozoyik demektedirler.
Ortamsal yorum:
Denizaltı volkanitlerini de içeren maşifi oluşturan kayaçiarm litolojik özellikleri göz önüne alınırsa, bunların öjeosenklinal ortamda meydana gelmiş olduğu görülür.
AKDAĞ FOBMASYONÜ (Pa)
Permiyen yaşlı kireçtaşlarından oluşan bu formasyon, en iyi Akdağ ve yöresinde incelenebildiği için bu adın verilmesi uygun görülmüştür. Formasyonu oluşturan kayaçlar ieri derecede tektonik hareketlerin etkisinde kalmış, kırıklı e kıvrımlı bir yapı kazanmıştır. Faylı olan dokanaklarında zilme ve parçalanmadan dolayı bir ezik zon meydana gelmiştir. Akdağ formasyonunu oluşturan kireçtaşları, çoğunlukla gri renkli, bol kalsit damarlı ve dolgulu, üst düzeyleri olitik ve pizolitiktir. Akdağ'm batısında kristalin şistler zerine açılı uyumsuzlukla gelir. Daha genç formasyonlarla olan dokanakları çoğunlukla faylıdır. Haryaylası, Aşağıyayla yöresinde, Seyfe formasyonunun kırmızı renkli, killi kireçtaşları bu formasyon üzerine açılı uyumsuzlukla gelir. Akdağ da yapılan ölçülü kesitte bu formasyonun kalınlığı 1350 m. olarak saptanmıştır. Blumenthal (1943) tarafından Permiyene konan kireç-taşlarını, Alp (1972) Permo Karbonifer olarak saptamıştır.
LADÎK-DESTEK YÖRESİNİN STRATİGRAFİSİ
Çeşitli yerlerden alman sistematik örneklerle bölgedeki kayaçlar, Alt, Orta ve Üst Permiyene ayrılabilmiştir.
Karatepe Üyesi (Pak)
Dağılım ve Konumu: Bu üyeye ait kireçtaşları, Seyfegüneyi, Akdağ, Ericek Yaylası, Kozalan, Soğanlık Mahalleleri Borabay batısı ve Taşlıdağın Yeşihrmak vadisine ba-kan yamaçlarında yüzeyler. Karatepe üyesi, Akdağ'ın batısında, Yayla yöresinde,breşoid bir düzey ile kristalin şistlerin üzerine açılı uyumsuzlukla gelir. Diğer yerlerde alt sınırını izlemek olanaksızdır. Bu breşoid düzey, klorit şist, epidot-klorit şist, meta-kuvarsit, meta-grovak ve fillit çakıllarını içerir.
litoloji:
Çoğunlukla gri renkli, bol kalsit damarh ve dolgulu, yer yer killi kireçtaşı fasiyesindedir. Genellikle iyi katmanlanma gösterir. Katmanların kalınlığı, 35-75 cm.arasmda değişmektedir, Yıkılgan Köyünün kuzeyinde yüzeyleyen kireçtaşlarındaki katmanlanma, faylanma nedeniyle belirginliğini yitirmiş ve fay boyunca yer yer genişliği 150 nL'ye varan ezik, zon meydana gelmiştir. Bu bölgeden alman kireçtaşı örneklerinin mikroskopla incelenmesi sonucu, eriyen kısımlarda yeniden kristallenme olaylarınınvarlığı ve parçalanan kireçtaşı çakıllarının yeniden kalsit çimento ile birleştikleri saptanmıştır. Karatepe üyesini oluşturan kireçtaşlarında yapılan ölçülü kesitte 350 m.'lik bir kalınlık saptanmıştır.
Fosil Topluluğu: Kireçtaşları, organizma bakımından zengindir. Çeşitli yerlerden alman örnekler içerisinde şu fosiller saptanmıştır: Pseudoendothyra sp., Parafusulina sp.,Boultina sp., Pseudofusulina sp., Climacammina sp., Plao-togra sp.
Yaş:
Alt Permiyen (Artinskiyen-Sakmariyen).
Ortamsal Yorum: Kayacın gerek mikrofauna topluluğu ve gerekse litolojisi, üyeyi oluşturan kayaçların az hareketli, sıcak, litoral ile neritik arası bir ortamda oluştuğuna işaret eder.
Karocağı Üyesi (Pakl)
Dağılım ve Konumu: Akdağ ve Taşlıdağ'da oldukçageniş alanlarda (Taşlıyayla, Ayıoluğu yaylası, Gerdeme Tepe, Güvenligeriş Tepe, Sivrikaya, Kazoluk yaylası, Kozalanmahallesi, Borabay köyü batısı) ayrıca Lâdik, Akpınar îlköğretmen Okulu yöresinde de daha küçük sahalarda yüzeyler.
Bu üyeye ait kireçtaşları, Akdağ, Taşlıdağ ve Boraboy yöresinde Karatepe kireçtaşları üzerine uyumlu olarak gelir. Lâdik ve Akpınar îlköğretmen Okulu yöresinde faylanmalar nedeniyle alt sınırı saptanamamıştır.
litoloji:
Litolojik olarak Karatepe üyesine çok benzemektedir. Ancak kayaçların kil içeriği biraz daha fazladır. Seyfe Köyünün güney yamacında formasyon içi faylanma nedeniyle kireçtaşları, kataklastik bir durum kazanmıştır. Har yaylası ve Aşağıyayla bölgelerinde de fay boyunca tektonik breşler oluşmuştur. Lâdik batısmda yüzey-leyen kireçtaşları, koyu-gri renkli, kriptokristalin ve çokince kalsit damarlıdır. Akdağ'da yapılan ölçülü kesitte, üyeyi oluşturan kireçtaşlarının kalınlığı 400 m. olarak saptanmıştır.
Fosil topluluğu:
Kireçtaşları fosilce çok zengindirler. Toplanan örneklerde şu fosiller tayin edilmiştir: Globival-vulina gracea (Reichel), Neoschwagerina simplex (Ozowa),Neofusuünella sp., Dunkalina sp.Yaş: Bu fosillere dayanılarak üyenin yaşı Orta Permi-yen (Kunguriyen) olarak saptanmıştır.
Ortamsal Yorum:
Sedimantasyon ortamının Orta Permiyende, Alt Permiyene oranla daha fazla derinleştiği, de-niz hareketlerinin daha sakin bir duruma geldiği dikkati çeker.
Taşlıdağ Üyesi (Pat)
Dağılım ve Konumu:
Taşlıdağ, Akdağ, Başyurt Yaylası, Ayhbucak Yaylası, Aşağıyayla, Karamuk, Lâdik, Sarıgüzel, Derinöz, Eynekaya, Ayvah ve Aslantaş Yöresinde yüzeyler. Akdağ formasyonunun en üst düzeylerini meydana getiren bu üyenin alt sınırı, Orta Permiyen yaşlı Karocağı üyesi üzerinde uyumlu olarak bulunur; üst sınırı ise Akdağ, Taşlıdağ, Aylobucak, Başyurt yöresinde Liyas, Lâdik ve Hasanağ yöresinle Lütesiyen; Karamuk, Derinöz ve Sarıgüzel yöresinde de Neojen yaşlı kayaçlarla açılı uyumsuzluklar bulunur.
Litoloji:
Taşlıdağ üyesine ait kireç taşlarının alt düzeyleri, litolojik yönden Karocağı kireçtaşlarının bir deva-mıdır. Karocağı üyesinden Taşlıdağ üyesine geçişte, kayaçlardaki kil oranı artmakta ve durgun deniz çökelleri çoğunluk kazanmaktadır. Ancak, bu üyenin üst düzeyleri Lâdik batısında, Keçili Tepe, Akdağ'da Karocağı, Taşlıdağ'da Yellibelen, Kocacık Tepe ve Akpmar îlköğretmen Okulunun kuzeyinde olitik ve daha üst düzeylerde de pizolitik kireçtaşları çökelmiştir. Kayaçlardaki katmanlanma oldukça iyi gelişmiştir.Bu üyeye ait kireçtaşlarının en fazla kalınlığı, Taşlıdağ'da 600 m, olarak saptanmıştır.
Fosil Topluluğu:
Fosiller, üst düzeylerde genellikle daha bol ve daha büyük boyludur. Alman örnekler içinde şu fosillere rastlanmıştır: Polydiexodina bithııica (Erk), No-öosaria cf., longissima (Sulemainav), Neosehwagerina crati.cuüfera (Sehwager), Miseliina cf. ovalis (Deprat), Globi-valvuîina vonderschmitti (Reichel), Hemigordiopsis reozl(Reichel), Neoschwagerina cf, Simplex (Ozova).
Yaş: Üst Permiyen (Kazaniyen-Tataniyen).
Ortamsal Yorum
Orta Permiyende derinleşmeye başlamış olan deniz, Üst Permiyen başlarında da devam etmiş, ancak Üst Permiyen sonlarına doğru derin ve sakindeniz, yerini sığ, hareketli ve daha sıcak bir denize bırakmıştır.
SEYFE FORMASYONU (Js)
Seyfe Köyünün batısından başlayan bu formasyon, kuzeyde Karaömer dağı, güneyde Akdağ ve Taşlıdağ ile Yeşilırmak vadisinde iki kol halinde doğu-batı doğrultusundauzanmaktadır. Kuzey ve güneydeki bu iki şeriti Akdağ ile Taşlıdağ'ı oluşturan Permiyen yaşlı kireçtaşları biribirinden ayırır.
Doğuya doğru devam eden kuzey kol, BorabayKöyü yöresinde volkanik kretase ve Neojenin genç çökelleri altında kaybolur. Liyas yaşlı Seyfe formasyonu, iki ayrı egemen litolojide oluştuğu için, iki üyeye ayırarak inceleyeceğiz.
Karakese Üyesi (Jsk)
Dağılım ve Konumu: Batıda Seyfe ve Gürcü Yaylasından başlar, doğuya doğru Taşlıyayla, Aşağısugözü, Sofular Yaylası, Karakese, Aktaş, Kuyucak, Yıkılgan, Durucasu Yaylası, Kozlu Yaylası ve Kırkharman'a doğru yayılarakbu yörelerde yüzeyler. Karakese üyesi, Akdağ ve Taşlıdağ'da Permiyen yaşlı kireçtaşları üstüne, Yukarıkızseki ve Kızılcakışlacık yörelerinde de kristalin şistler üzerine açılı uyumsuzlukla gelir. îki seri arasında bir taban konglomerası vardır. Üst sınırında Karaömer Dağı'nı oluşturan Portlandiyen yaşlı kireç taşları bulunur ve aralarında açışız uyumsuzluk (diskonfor-mite) vardır. Çevirme Yaylasında Üst Kretase ile, Lâdik Yaylasında Lütesiyen oluşukları ile ilişkisi faylıdır. Kırk-harman ve Boraboy köyleri yöresinde karasal Neojen sedimentleri, Karakese üyesi üzerinde açısal uyumsuzlukla bulunurlar.
litoloji:
Karakese üyesini meydana getiren kayaçlar, Yukarıkızseki güneyinde bir taban konglomerası ile başlar. Konglomeranın bileşenleri, gnays, klorit şist, epidotaktinolit şist, meta-diyabaz, meta-kuvarsit, fillat, hornfels, mermer parçaları ve Permiyen yaşlı kireçtaşları çakıllarıdır. Çakılların çapları çok değişik olup, çoğunluğu 1-20 cm. arasında değişmektedir. Boylanma kötüdür. Çakıllar arasındaki tutucu madde, kalsitti- (kireçli) -killi bir maddedir. Konglome-ra daha üst düzeylere doğru kumtaşı ve şeyllere geçer.
Yıkılgan köyü batısındaki patika yolu boyunca kumtaşı ve şeyllerle ara tabakalı olarak bozulmuş spilit, diyabaz, tüf ve anglomeralar yeralmaktadır. Aynı durumu bu üyeye ait kireçtaşların yüzeylediği diğer yerlerde de izleme olanağı vardır. Uzun gereriç sırtı ve Taşlıdağ'da yer yer küçük yüzleklerden alman kumtaşı örneklerinin 0,05-0,3 mm. büyüklüğün-de kuvars tanelerinden, az olarak da oligoklas ve albit kristallerinden oluştuğu görülür. Ayrıca içerisinde çok az turmalin de saptanmış olup, taneler biribirine silisli bir çi-mento ile bağlanmıştır. Karakese üyesini oluşturan kumtaşı ve şeyller içerisinde, özellikle Seyfe, Yıkılgan köyünün kuzeybatısı, Dudak-buyduran Yaylası yörelerinde kırmızı renkli, yumrulu kireçtaşları yüzeyler. Bunlar, geniş yayılım göstermezler. Fakat, bol fosil içerirler. Kuzalan ve Seyfe köyleri arasmda kumtaşı, şeyi ve tüfler içerisindeki bazalt lavları, yastık lav şeklinde yataklanmışlardır. Boraboy gölü ve Aktaş köyü yöresinde de aynı durum izlenmektedir. Bu bölgelerde, sedimanter kayaçlarla ara tabakalı litik tüfler ve anglomeralar oldukça yaygındır.
Anglomeranm bileşenleri, diyabaz, andezit parçala-rı, porfirit kırıntıları olup, tüf maddesiyle birbirine bağlan-mıştır.Karakese üyesini oluşturan sedimanter kayaçlann çökel-mesi sırasında denizaltı volkanizması da faaliyete geçmiştirve daha önce belirtilen geniş yayılımlı denizaltı volkanik ka-yaçları oluşmuştur. Bu kayaçlardan, özellikle bazaltlardabiribirine dik yönde oluşan ve günlenme sonucu küresel ay-rışmalar meydana gelmiştir. Bunların çok güzel örnekleri,Boraboy gölünün batı ucu ile Kuzalan ve Seyfe köyleri arasında yüzeylemektedir. Bu üyenin ölçülebilen en fazla kalınlığı 450 m. olaraksaptanmıştır.Fosil Topluluğu: Karakese Üyesini oluşturan kayaçlar-dan sadece kireçtaşları fosil içermekte olup, diğer kayaçlar fosilsizdir.
Bu kırmızı renkli, killi kireçtaşlarında şu fosiller saptanmıştır: Phylloeeras anatolicum (Meister), Phyllo-ceras bonorelli (Bettoni), Phylloeeras frandosıım (Reynes),Pentaerinus laevisutus (Pomp), Vidalina cf. martana (Fa-rinacci), Nodosaria sp., Ammodiscus sp.
Yaş:
Liyas (Domeriyen).
Ortamsal Yorum:
Bölgede yüzeyleyen sedimanter vemağmatik kayaçlar, bir öjeosenklinal ortamı belirtirler.
Haryaylası Üyesi (Jsh)
Dağılım ve Konumu: Bu üyenin kayaçları, Haryaylasıve Aşağıyayla arasında yüzeyler. Taşlıdağ'da Taşlıdağ üyesi üzerinde açılı uyumsuzlukla bulunur.
litoloji: Kırmızı renkli, killi, kriptokristalin bir do-kuya sahip olan kireçtaşlarında katmanlanma oldukça iyigelişmiş olup, katmanların kalınlığı 5-25 cm. arasmda de-ğişmektedir.Haryaylası üyesini oluşturan kayaçlann en fazla ölçü-lebilen kalınlığı 50 m.'dir.
Fosil Topluluğu:
Karakese üyesi ile hemjsn hemenaynı fosilleri kapsamaktadır. Bu nedenle de yaşı Domeriyenolarak saptanmıştır.
Ortamsal Yorum: Kayaçlarm litolojik özellikleri gözönüne alınırsa, nisbeten sakin, derin bir ortamda oluştuk-lan görülür.
DOĞDU FORMASYONU (JKd)
Öztürk (1968) tarafından adlandırılmıştır. Çerkeş'in kuzeybatısındaki Doğdu dağında yüzeylenen kireçtaşları ile aynı litolojide olmaları ve aynı fosilleri içermeleri nedeniyle, Karaömer dağında geniş yayılım gösteren bu kayaçlara da aynı formasyon adı verilmiştir.
Dağılım ve Konumu: Doğdu formasyonu, harita sahasında batıda Suluova'nın doğusundan başlar. Doğu-batı doğrultusunda 35 km. uzunluğundaki Karaömer dağını meydana getirdikten sonra, doğuya doğru giderek daralır ve Destek yakınlarında genç oluşuklar altında kaybolur. Engeniş yeri 5 km. ile Lâdik yaylası - Seyfe köyü arasıdır. Formasyona ait kayaçların bir diğer yüzeylediği yer de,Uluçal, Kocapınar ve Eynekaya yöresidir.
Doğdu formasyonu, Karaömer dağında Gürcü, Harman-lar, Belen yaylaları ile Seyfe köyü yöresinde Liyas YaşlıSeyfe formasyonu üzerine açışızuyumsuzlukla (diskonform) gelir. Kuzey dokanağı faylıdır. Derinöz deresi, Ulu-çal ve Kocapınar köyleri yöresinde de dokanakları faylıdır. Yine Karaömer dağında, Lütesiyen yaşlı Lâdik formasyonuile dokanakları faylı olarak bulunmaktadır. Ancak Çamlıköy dolaylarında Lâdik Formasyonu, Doğdu Formasyonu üstüne açılı uyumsuzlukla gelir.
litoloji:
Doğdu Formasyonunu oluşturan kireçtaşları, tabanda gri renkli, kumlu kireçtaşları düzeyi ile başlar. Üste doğru gri renk açılır ve süt beyazı rengini alır. Kireçtaşı bileşimine katılan kum taneleri de yerlerini killere bırakır. Yani, kumlu kireçtaşları tedricen killi kireçtaşlarına geçerler. Formasyonun tabanında taban konglomerası olmayışı, bölgede ani bir transgresyona işaret eder. Kireçtaşları hemen her yerde katmanlı bir yapı gösterirler. Katman kalınlıkları 5-30 cm. arasında değişir. Lâdik, Çakırgümüş ve Destek yaylaları yöresinde, formasyonun alt düzeylerinden alınsa örneklerin mikroskoplaincelenmesinde, bu kayaçların iri kırıntılardan oluştuğu ve bu kırıntıların kuvars, glaukonit, makro fosil parçacıklarıve radyolarya oldukları saptanmıştır. Bileşenler arasındaki bağlayıcı madde kalsittir. Kuvars dalgalı sönme göstermekte olup, bu özelliğini faylanma nedeniyle kazanmıştır.
Gürcü, Alaçam, Yukarısugözü yaylası, Karaömer tepeve Zincirlikaya gibi daha üst düzeylerdeki kireçtaşları, be-yaz renkli, killi, kriptokristalin dokulu olup, katmanlanmaya paralel 2-5 cm, kalınlığında silis bantları içerirler. Derinöz vadisinde de kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda yüzeyleyen aym özellikteki kireçtaşları, diğer bölgedeki kireç-taşlarına oranla daha fazla silis bantları içerirler.
Kozluca köyü ve Aşağısugözü yaylasında yer alan fay-lar boyunca kireçtaşları faylanma nedeniyle adeta yoğrul-muş, kırılmış, ezilmiş ve tektonik breş meydana getirmiştir.
Doğdu formasyonunun çeşitli düzeylerinde kireçtaşlarıile arakatmanlı olarak, sarı renkli, kireçlikilli çimentolukumtaşları bulunur. Bunlar birer türbitit oluşuklarıdır. Karaömer dağında yapılan ölçülü kesitte, formasyonuoluşturan kireçtaşlarmm 700 m.'lik kalınlığa eriştiği saptanmıştır.
Fosil Topluluğu:
Çeşitli bölgelerden alman sistematikörnekler içerisinde şu fosiller saptanmıştır: Calplonella aL.pina (Lorenz), Caîpionella elliptica (Cadisch), Tintinopselîacarpatica (Murgeanu), (Filipescu), Tintinopselîa sp., Caîpio-nella sp., Protopeneropsis sp., Mesoendothyra sp.
Yaş: Üst Jura (Portlandiyen) – Alt Kretase (Barre-miyen).
İnceleme bölgesinde Doğdu formasyonu, hiçbir ayrılık göstermeksizin Apsiyen'e kadar sürekli olarak aynı fasiyeste devam eder. Bu nedenle, Üst Jura ile Alt Kretase arasında bir dokanak çizme olanağı bulunamamıştır. Ancak bu assistemin varlığı, bölgeden alman örneklerin içerdiği fosillerle saptanmıştır. Alt Kretase'de özellikle Hautriviyen-Barremiyen boyunca oluşan sedimanter kayaçlar, Portlandiyen kireçtaşları üzerinde fazla bir kalınlık göstermezler. Bu kayaçlar, to-poğrafik olarak Karaömer Dağı'nm en yüksek noktalarındabulunurlar. Yukarısugözü yaylası, Ardıçgediği tepesi, Harmanlıktepe, Yaylayeri ve Derinöz yöresinden alman örnekler içerisinde şu fosiller saptanmıştır: Platylenticeras cf. gevrili(d'Orb.), Apychus lameüesus (Geeichfalls), lissoceras cf.grassianum (d'Orb.). Bu fosiller, Hautriviyen-Barremiyen yaşını vermektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder