20 Şubat 2007 Salı

Yakakent / Gümenez / Kominos



TARİHÇE
Yakakent’in kuruluşu M.Ö.2. yüzyıla rastlar. Bizanslıların yaşadığı dönemde adı ‘KOMİNOS’ olan şehri ; Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran seferi yapmak üzere Trabzon’a geçerken halkı Osmanlı İmparatorluğunu tanımadığı gerekçesiyle yerle bir ettiği söylenir.’KOMİNOS’ kelimesi başsız piskopos anlamına gelir.Kente daha sonra gelenler adını ‘GÜMENEZ’ şeklinde değiştirmişlerdir. Bugünkü Yakakent 1800 yılında Gerze’den gelen üç-dört aile tarafından kurulmuştur.1893-1895 yıllarında Rus işgalinden kaçan Doğu Karadenizliler ve 1922 yılında Yunanistan (SELANİK)’ten gelen mubadillerle Yakakent büyümüştür.

1896 yılında Muhtarlık, 1 Mart 1963 yılında Belediye teşkilatı kurulmuştur. Aynı yıl Gümenez olan ismi, kıyı şehri anlamına gelen YAKAKENT olarak değiştirilmiştir. 09.05.1991 tarihinde ilçe olmuştur. İlçenin toplam nüfusu 10.632 dir.


Tapu Tahrir Defterleri’nde Trabzon’un yerlisi olan hıristiyanlardan askeri hizmetlerde  sadece  müsellem olarak yararlanılmadığını, onların timar sistemi içine de dahil edildiklerini görüyoruz. Fetihten önce bölgede bulunan eski savunma sistemine ait unsurların Osmanlı Timar sistemi içine alınarak değerlendirilmesi hususu daha önce Balkanlarda  da  görülebilen bir uygulama34olduğu için, bu durumla Trabzon topraklarında da karşılaşmamız şaşırtıcı değildir.

Timar verilen hıristiyanlar, sıradan raiyyet/köylü olmayan askeri sınıfın vecibelerini yerine getirebilecek kimselerdi. Bunların ya  kendileri ya da babaları Trabzon Rum Devleti’nde askeri sınıfta hizmet vermiş kişilerdi35.Özellikle 1515-16 tarihli  TT 52’de fetihten önce Trabzon’da hüküm süren  Kommenos Sülalesi’ne mensup iki kişiye ortak olarak verilmiş bir timara işaret eden “an tahvil-i Vasil Kominos ve Yani Kominos an ru’yan-i kariye-i Maçuka”  şeklindeki kayıt36 düşüncemizin doğruluğunu göstermesi bakımından oldukça ilginçtir. Yine defterlerdeki bilgilere göre, yerli hıristiyanlara verilen timarların küçük ve müşterek tasarruf edilen timarlar olduğunu ,bir kısmının boş olan köyleri şenletmek amacıyla verildiğini37 ve daha sonraki yıllarda bu timarların müslüman sipahilere geçtiğini söyleyebiliriz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder