Kral 6. Mithradates (Portre ve Profil) (M.Ö 120-63)
HELLENİSTİK DÖNEM
Makedonya Kralı Büyük İskender Anadolu'ya girerek Pers hakimiyyetine son vermek istemiştir. M.Ö.333 yılında Anadolu istilasında Ankyra (ANKARA) dolaylarına kadar gelebilmiş ve oradan hemen güneye yönelmiştir.
Büyük İskender M.Ö.333 yılında PERS Hükümdarı III. Darius'u yenerek Anadolu'da Pers hâkimiyetine son vermiştir. İskender'in doğuya yönelişini fırsat bilen I. ARİARATES Kayseri civarında Kapadokya'da istiklalini ilan etti.
I. MİTHRADATES (M.Ö.302- 266) adındaki yerli bir prens tarafından Karadeniz'in güney kıyılarında bir Pont Devleti kuruldu. Sınırlarını doğuda İRİS'e (Yeşilırmak) kadar uzanıyordu. Pont Kralları bu tarihi coğrafyada nelerle buluşacaktı? Onları Yeşilırmağın kıyısında neler bekliyordu?
Selevkos'a karşı bir zafer kazanan MİTHRADATES I. Kral ve Kurtarıcı unvanını alarak MİTHRADATES KTİSTUS adıyla anılmaya başladı. M.Ö.291 yılında MİTHRADATES KTİSTUS, Amasya'yı PONT KRALLIĞI’NIN merkezi yaptı.
M.Ö.266 yılında ölünce Amasya şehrine bakan dik kayalıklara oyulan kaya mezarlarından birine gömüldü. Mezarın pencereleri altın parmaklıklarla örüldü.
Kurtarıcı Kral’dan sonra 11 yıl süre ile M.Ö 255 yılına kadar Amasya’da ARİOBARZANES Krallık yaptı,. Daha sonra II. MİTHRADDATES Krallığın başına geçti. Krallığı süresinde Pont Devletinin sınırlarını genişletti. İmar faaliyetlerine önem veren II. MİTHRADDATES zamanında birçok eser yapıldı.
M.Ö.220 yılında MİTHRADATES III. hile ve baskı yoluyla Karadeniz kıyılarındaki koloni şehirlerini hâkimiyetine almak istedi.
M.Ö.185 yılında III.MİTHRADATES’in oğlu I. FARNAKES; Sinop'u yıkmamak kaydıyla (M.Ö.183)'de kendine bağladı. Sinop'tan sonra diğer kolonilerde birer, birer düşmeye başladı. Kendi adıyla kurduğu FARNAKİYE kentine bir kısım kolonistleri yerleştirdi.
I.FARNAKES den sonra Anadolu'da Roma baskıları artmaya başladı. Krallığın merkezi Amasya'dan Sinop' a nakledildi.
M.Ö.169’da I.Farnakes’den sonra tahta geçen IV. MİTHRADATES FİLAPATOR (Filadelfos) 19 yıl boyunca artan Roma baskılarına rağmen. Merkez Sinop'u bayındır bir hale getirdi.
V.MİTHRADATES EVERGETES (M.Ö.150–120) zamanında; Anadolu’ya yayılan Romalılara karşı AMASYA üs olarak kullanılmaya başladı. Kırklar Dağı üzerindeki AMASYA KALESİ bu tarihte yeniden restore edildi.
Pont Krallığı en yüksek çağını M.Ö.120–63 yılları arasında V.MİTHRADATES, EVERGETES’in oğlu VI. MİTHRADATES EVAPATOR (DİYONİZOS) zamanında yaşadı. 25 farklı dilde konuşabilen, tüm askerlerinin ev adreslerini hafızasında tutabilen LAODİCE’nin kocası güçlü bir zekaya sahip MİTHRADATES VI. Bu arada Romalıların akınları Anadolu’ya devam ediyordu…
/N.Serdar AKCAN -Yüksek Mimar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder