Fotoğraf: www.gazi-bld.gov.tr
Atatürk’ün Badırlı Köyü Ziyareti
Mustafa Kemal Paşa, Samsun’da bulunduğu ilk günlerde ziyaret ettiği Badırlı Köyünde Türk çetelerle görüşmüş ve onların Milli mücadele saflarına katılmalarını sağlamıştı. Köyün büyükleri o günlerden hatırlarında kalanları şöyle nakletmişlerdir:
Köylümüz, “Bir gün köye atla yüksek rütbeli subaylar geldi. İçlerinden birisi bize Mustafa Kemal Paşa’yı tanıttı. Çanakkale savaşlarında ününü duymuştuk. Hayranlıkla kendisini seyrettik. Mavi mavi çakmak çakmak gözleri vardı. Kendisine kahve ikram ettik. Bu sırada karşı köylerde bazı evler yanıyordu. Devlet otoritesinin zayıflığı, hatta yokluğu sebebiyle Rum çeteler, mala, cana, ırza, namusa tasalluttan geri kalmıyorlardı. Mustafa Kemal Paşa, bu yanan evler hakkında bilgi istedi. Anlattık. Gözleri ağlamaklı oldu. Köy meydanındaki bu konuşmalar sırasında köyün ileri gelenlerinden Osman Ağa Gaziye dönerek şöyle dedi:” Paşam, Rum çeteler köyümüzü yıkacaklar. Görüyorsunuz karşı köyü de yakıyorlar. Bize 8-10 jandarma verseniz de köyümüzü koruyalım.”
Paşanın gözleri alevlendi ve dedi ki; “Mesele köyleri değil, vatanı koruma meselesidir. Anam var demeyeceksin, karım var demeyeceksin, çocuğum var demeyeceksin, vatanın imdadına koşacaksın. Çünkü vatan elden giderse, bunların hepsini kaybedersin”
Osmanlı Devleti'nin 1530 senesi kayıtlarında Badırlı Köyü
(...)Oysa Badırlı, en az 500 yıllık Türkçe isimli bir Türk köyü idi. Osmanlı Devleti'nin 1530 senesi kayıtlarında bu köy buna yakın bir şekilde teleffuz ediliyordu. "Bedirli" ve "Aşağı Bedirli" olmak üzere iki mahallesi olan köyde 10'u Aşağı Bedirli de olmak üzere 37 hane bulunmaktaydı (bak: 387 Numaralı Muhasebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530) II, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, Ankara 1997, s. 660).
(...)
/Mümin YILDIZTAŞ
Badırlı Köyünden Bir Portre.
YUSUF BAHRİ EFENDİ (UĞURLU)
(SAMSUN MÜFTÜ VEKİLİ BAHRİ)
1870 (1286)'te Samsun Badırlı Köyü'nde doğdu. Ziraatçi Tosunoğlu Mustafa Ağa'nın oğludur. İlk öğrenimini Samsun Sıbyan Mektebi'nde tamamladıktan sonra Said Bey Medresesi'ne (Samsun'da) devam etti. Bir süre bu medresede Arapça okudu. Daha sonra İstanbul'a giderek Çifte Baş Kurşunlu Medresesi'ne kaydoldu. Fatih Dersiâmlarından Alasonyalı Ali Zeynelabidin Efendi'den Ulûm-u âliye ve a'liye (dini yüksek ilimleri ve alet ilimleri) tahsil ederek, 1 Ekim 1900'de icazet aldı. Ayrıca "Feraizi" şöhretiyle meşhur olan yine Fatih Dersiâmlarından Hacı Ahmet Hulusi Efendi'den de feraiz icazetini aldı (9 Ekim 1899).
Öğrenimi sonrasında memleketine dönerek 1902'de müderris tayin edildi. 1 Eylül 1902'den itibaren sabahları Said Bey Medresesi'nde Ulûm-u âliye (dini yüksek ilimleri) ve ikindiden sonra da Samsun Merkez Pazar Camii'nde öğrenciye ders verdi. 8 Şubat 1909'da Samsun Merkez Müderrisliği'ne tayin edildi (1).
3 Aralık 1909'da Samsun Müftü Müsevvitliğine (Müftü Yardımcılığına), 30 Ocak 1919'da Samsun Müftülüğü'ne vekaleten atandı (2).
Yusuf Bahri Efendi, Vekaleten Samsun Müftülüğü görevini yürütürken Milli Mücadele'ye katılmıştır. Bu ünvanla, Ankara Fetvası'nı tasdik etti (3).
9 Temmuz 1932'de asaleten Samsun Müftülüğü'ne atandı (4). Soyadı Kanunuyla "UĞURLU" soyadını aldı. Görevde iken, 19 Aralık 1938'de vefat etti. Samsun'da Seyyid-i Kutbiddin Camii çevresindeki mezarlıkta medfundur. Evli olup beş çocuk babasıydı (5).
___________________________
(1) Sadık Albayrak, Son Devir Osmanlı Uleması, İstanbul, 1981, C. 4-5, s. 515.
(2) DİB Arş., D: 23-1390.
(3) Hakimiyet-i Milliye, 5 Mayıs 1336, No: 27. Ayrıca bkz., EK: III.
(4) Bkz., DİB Arş., D: 23-1390.
(5) Samsun İl ve İlçeleri Müftülükleri Albümü, Haz. Samsun İl Müftülüğü, Samsun, 1992, s. 6.
Tarihi Kayıtlarda Badırlı Köyü
19. YÜZYILIN ORTALARINDA SAMSUN VAKIFLARI VE GELİRLERİ
/Mehmet BEŞİRLİ -
(…)
2.3.3. Mekde Mescidi Gelirleri
1841’de tarla içinde zeytin ağaçları icarından her sene alınan 40 kuruş, hayrat sahibinin vakfettiği 130 kuruşun rıbhı olan 13 kuruş, Kuşçulu, Kıran ve Badırlı köyleri mezraları aşarından yarım hisse ve beş zeytin bahçesinin geliri 370 kuruş geliri vardı. Ayrıca 12 Samsun kilesi görevlilere vazife olmuştur72.
5 Zilkade 1256/29 Ocak 1841 tarihli vakıfname suretine göre, Abdullah kızı Şirin Hatun hayatta iken bir ekmekçi fırınını ve bundan gelecek akarı ile nakit 500 kuruşu vakfetmiştir. Bu meblağdan mescitte sarf olunmak üzere bir kıyye balmumu yapılmasını şart koşmuştur73.
1757 numaralı sicile kaydedilen Mekde mescidinde imam olanların geliri74:
Elicik yukarısında zeytin bahçesi ile arsa yirmi ağaç, Kızılcık eteğinde zeytin bahçesi ile arsa 22 ağaç, Sabancı arsası ve içinde yirmi iki zeytin ağacı, diğer yukarısında altı zeytin ağacı, Hassa Aba başında zeytin bahçesi ile arsa yetmiş ağaç, Tulumoğlu İsmail arsası icarı 20 kuruş ile zeytin ağacı, Kadıköyü altında bir zeytin bahçesi, 130 kuruşluk meblağın rıbhı, meblağ müteveffa Hacı Hafız Efendi’dedir.
21 Safer 1272/2 Kasım 1855 tarihinde Samsun Kıran köyünden Ömer kızı Refia Hatun, malından 150 kuruş vakfederek mektep hocası Sadullah Efendi’ye teslim etmiş ve meblağın gelirinden yıllık bir kandil yapılıp Mekde mescidinde yakılmasını şart koşmuştur75.
(…)
2.5.2. Hazinedar-zâde Süleyman Paşa Mektebi
1757 numaralı sicile göre, mektebin geliri, Koşumlu, Kıran ve Badırlı köylerinin üçte bir malikâne aşarının Molla Fahrüddin zaviyesi zaviyedarları ile sıbyan muallimleri arasında eşit paylaşımından oluşmaktadır89.
(…)
2.6.4. Molla Fahrüddin Zaviyesi
1757 numaralı Samsun şer‘iye siciline kaydedilen bir belgede Yukarı Kale kapısında bulunan Molla Fahrüddin Zaviyesi mahallinde Hazinedarzâde Süleyman Paşa’nın yeniden bir mektep inşa ettiği kayıtlıdır. Zaviye ve mektebin gelirleri, kasabaya bağlı köyler mezraları mahsulünden hasıl olan aşardan oluşuyordu. Şarta göre, Koşumlu, Kıran ve Badırlı köylerinin üçte bir malikâne aşar gelirini, zaviyedar ile mektep hocalarının eşit şekilde paylaşması öngörülmüştür96.
(…)
İnternette Badırlı Köyü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder