Sadaret Yüksek Makamına
Samsun, 22 Mayıs 1919
Canik sancağındaki eşkiyalıkla asayişsizliğin sebeb
ve failleri ve bunun meydana getirdiği bugünkü durumu burada yapmakta olduğum
incelemelere dayanarak kısaca aşağıda arz ediyorum.
Seferberliğin başlangıcında liva dahilinde
özellikle asker kaçaklarından ve İslam, Rum, Ermeni gibi unsurlardan ayrı ayrı
oluşan bir takım çeteler, adi hırsızlıkla, ara sıra da öldürmelerle meşgul
olmuşlar, Rum ve Ermeni sürgünü esnasında bu unsurlardan ortaya çıkan bazı
çeteler ise siyasi bir hüviyet kazanmıştır. Rusların istilası başlayınca,
memleket içinde karışıklık meydana getirmek için bunlar, Ruslar tarafından da
teşvik ve denizden de desteklenmişlerdir. Bu kısım çetelerin eşkiyalıkları
siyasi olmakla beraber, bölgedeki takibat karşısında memleketi tehlikeye atacak
bir duruma düşürememiştir.
Rusların yenilgisinden ateşkese varıncaya kadar
olaylar ve eşkiyalık devam etmiştir. İslam çetelerinin teşekkülünde ise hiçbir
zaman siyasi bir amaç belirmemiştir. Ateşkesten sonra, Devletçe iki defa ilan
edilmiş olan aftan birçok İslam asker kaçağı ve bir kısım İslam eşkiyası
yararlandığı gibi Rum eşkiyasından da isimleri bilinen yirmi kadar şahıs teslim
olmuştur. Bugün liva dahilinde Ünye çevresindeki bir iki Ermeni çetesinden başka
Ermeni çeteleri yok denecek kadar az ve faaliyetleri hissedilmeyecek derecede
etkisizdir.
...
... Bu durumun gerektirdiği mümkün olan bütün
tedbirlere başvurulmuştur. Sonuçları zaman zaman bildireceğim. Arz olunur.
22 Mayıs
1919
Dokuzuncu Ordu Birlikleri Müfettişi
Padişahın Fahri Yaveri
Tuğgeneral Mustafa Kemal
--------------------------------------------------------------------------------
- Atatürk ile ilgili Arşiv Belgeleri 1911-1921,
T.C. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Ankara 1982, s. 30-32.
www.ermenisorunu.gen.trturkceataturk02.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder