16 Mayıs 1940 Samsun
SAMSUN ARKEOLOJİ VE ETNOGRAFYA MÜZESİ
Samsun şehri dolaylarında Tekkeköy, Öksürüktepe, Toramantepe, Bafra İkiztepe ve Cedit sırtlarında yapılmış olan kazılarda çıkan tarihi eserler sergilenmektedir.
Samsun'da Fuar alanı içinde bulunan Arkeoloji-Etnografya Müzesi'nin inşaatına 1976 yılında başlanmış ve 19 Mayıs 1981 günü ziyarete açılmıştır. Müze orta salon ve simetrik olarak yapılmış iki yan salondan ibarettir. Orta salonda antik Amisos kentinde ortaya çıkarılan Roma İmparatoru Alexander Severus (M.S. 222-235) zamanında yaptırılan ve M.S. 5. yüzyıl sonlarında Bizans Döneminde tamir edilen mozaik teşhir edilmektedir. Mozaik taban üzerinde çeşitli mitolojik sahneler simetrik olarak işlenmiştir. Merkezde Akhilleus ve Thetis'in yer aldığı Troia savaşı ile ilgili sahne, bu sahnenin dört köşesine yerleştirilmiş panellerde mevsimleri simgeleyen portreler ve mevsimlerin arasındaki dikdörtgen panellerde Nereidler ve deniz yaratıkları tasvir edilmiştir. Bu figürlü sahnelerden ayrı olarak dikdörtgen bir panelde de kurban kesme sahnesi işlenmiştir. Söz konusu mozaiğin kalan kısımları çeşitli geometrik ve bitkisel motiflerle süslenmiştir.
Gene orta salonda antik Amisos kentinde ortaya çıkarılan mezar odasında Müze Müdürlüğü'nce yapılan kurtarma kazısı sonucunda ele geçirilen Amisos hazinesi sergilenmektedir. Bir erkek, bir kadın ve bir kız çocuğuna ait olan altın takılar (taç, bilezikler, kolyeler, gerdanlıklar, küpeler, düğmeler, elbise süsleri, yüzük vs.) müzenin en göz alıcı eserleridir. Hellenistik Döneme ait bu eserler zamanın sanat ve işçiliğini tüm ihtişamı ile göz önüne sermektedir.
Yine bu bölümde Klasik, Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait sikkeler teşhir edilmektedir.
Orta salonun sağ tarafında yer alan salonda Samsun ve çevresinde ele geçen Kalkolitik, İlk Tunç, Hitit, Hellenistik, ve Roma Dönemlerine ait eserler kronolojik olarak sergilenmektedir. Bunlardan Bafra İlçesi, İkiztepe Köyü'ndeki İkiztepe Höyüğü'nde İstanbul Üniversitesi'nce yapılan sistemli arkeolojik kazılarda ele geçirilen Kalkolitik, İlk Tunç ve Hitit çağlarına ait bronz, kemik, taş ve pişmiş toprak eserler ayrı bir önem taşımaktadır. Bronzdan her iki yüzü kabartmalı mızrak ucu, İkiztepe halkının maden sanatında ne kadar ileri bir seviyede olduğunu gösteren örneklerden biridir. Ayrıca İkiztepe'de bulunan; İlk Tunç Çağına ait ameliyatlı kafatasları da müzenin dikkat çeken bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu salonda sergilenen bronzdan çıplak atlet heykeli (M.Ö. 5.yüzyıla özgü orijinalinin M.S. I.yüzyıla özgü kopyası) müzenin en gözde eserlerinden biridir.Kollarını bulana ödül vaat edilmiştir.
Diğer yan salonda ise Samsun yöresinden müzeye intikal etmiş olan etnografik nitelikte eserler; bindallılar, peşkirler, cepkenler, para ve saat keseleri, el yazması Kuran'lar, süs eşyaları, silahlar, mutfak eşyaları, halı ve kilim vb. eşyalar teşhir edilmektedir.
Müze bahçesinde Klasik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait eserler sergilenmektedir. Bunlardan pithoslar, lahitler, steller, miltaşları, çeşitli mimarî parçalar ve kabartmalar müze ziyaretçilerinin ilgisini çeken eserler arasındadır.
2 bin 400 yıl önceki tekniklerle yapılan altın süs eşyalarının, ziyaretçilerin büyük ilgisini çektiğini belirten Samsun Müze Müdürü Muhsin Endoğru, “Amisos hazinesi 2 bin 400 yıllık tarihi ile Samsun’a ışık tutuyor. Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi’nde sergilediğimiz bu eserin yüzde 80’i som altından. İnce işçiliği ve kalitesi ise diğer bir özelliği. Sergilediğimiz bu hazine Cedit Mahallesi’nde Amisos Antik kenti içerisinde 5 adet mezardan ortaya çıkarıldı.Yapılan kazılar sonucunda mezarlardan 64 parça eser bulundu. Müzemizi ziyaret eden turistler, 2 bin 400 yıl önceki tekniklerle altına böylesine güzel şekil verilmesine hayranlık duyuyor.” dedi.
Samsun Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi’nde Amisos hazinesinden sonra en fazla ilgiyi Milattan Önce (MÖ) 3000 yılında yapılan 3 adet ameliyatlı kafatası görüyor. Endoğru, kafataslarıyla ilgili Hacettepe Üniversitesi’nin yaptığı incelemenin sürdüğünü söyledi.
Türkiye’de Samsun’un en fazla define kazısı yapılan yerlerden birisi olduğunu ifade eden Muhsin Endoğru geçtiğimiz yıl 20 yerde define kazısı yaptıklarını kaydetti.
Endoğru, 17 bine yakın eser sergilenen müzede en büyük grubu ise sikkelerin oluşturduğunu söyledi. Geçtiğimiz yıl müzeye çeşitli yollardan 600 eser kazandırıldığını kaydeden Endoğru, şunları söyledi: “Envantere kaydedilen bu eserlerden 450 tanesini satın aldık. 50 tanesi ikiztepe kazılarından müzemize kazandırıldı. 100 ‘e yakın eser ise kaçakçılardan (istirdat) yoluyla girdi. Tüm bu eserler 3 ayrı müzede sergileniyor. Vatandaşlar tarafından müzemize olan ilgi az. Sergi salonumuzda çeşitli etkinlikler düzenleyerek bu ilgisizliği ortadan kaldırmaya çalışıyoruz. Vatandaşlarımız kültürleriyle ilgili her türlü bilgiyi müzemize baş vurarak alabilirler.”
SAMSUN ATATÜRK MÜZESİ
Samsun Eski Fuar alanı içinde 19 Mayıs Galerisi olarak inşa edilmiş, 1 Temmuz 1968'de ziyarete açılmıştır. Tamamen taş ve renkli mermerlerle inşa edilen müze binası anıtsal ve etkili bir görünüme sahiptir. Ön cephesindeki basamaklar ve bir friz halinde Kurtuluş Savaşı'nı temsil eden kabartmalar binaya hareket kazandırmaktadır. Müzede Atatürk'e ait 114 eser teşhir edilmektedir.
Müzedeki eserler üç bölümde sergilenmektedir. Giriş ve çıkış bölümlerinde Atatürk'le ilgili çeşitli kitaplar, Atatürk'ün Samsun'a gelişinde çekilmiş kronolojik bir sıraya göre düzenlenmiş fotoğraflar yer almaktadır. Samsunluların Atatürk'e armağan ettikleri yöresel tütün yapraklarından oluşan bir tablo da müzede sergilenmektedir. Arkadaki büyük salondaki vitrinlerde Anıtkabir Müzesi'nden getirilen Atatürk'e ait şapka, kostüm, eldiven gibi giyim eşyaları ile silahlar, bastonlar, yemek takımı vb. eşyalar sergilenmektedir.
Orta salonun çıkışında sağda; müzeyi ziyaret eden devlet erkânının ziyaretleri sırasında istirahat ettikleri, ziyaretleri ile ilgili izlenimlerini yazılı olarak dile getirdikleri bir bölüm yer almaktadır.
SAMSUN BANDIRMA VAPURU
Büyük önder Mustafa Kemal Atatürk'ü, 9. Ordu Müfettişi olarak 18 arkadaşıyla birlikte İstanbul'dan Samsun'a getiren Bandırma Vapuru, Bağımsız Türkiye Cumhuriyeti'ne giden yolda çok önemli bir görev yaparak tarihteki yerini almıştır.
Bandırma Vapuru, "Torocarderto" adıyla 1878 yılında İskoçya'da yolcu ve yük gemisi olarak inşa edilmiş ve 5 yıl boyunca bir şirket tarafından çalıştırılmıştır
1883-1910 yılları arasında Yunan bir armatörce, Osmanlı Deniz Yolu İşletmesi'nde (İdare-i Mahsusa) kayıtlı olarak "Panderma" adı verilerek kuru yük gemisi olarak kullanılmıştır.
16 Mayıs 1919 günü 9.Ordu Müfettişi (Mirliva) Mustafa Kemal ve 18 arkadaşını İstanbul'dan alarak, 19 Mayıs 1919 günü Samsun'a ulaştırdıktan sonra, posta gemisi olarak görevine devam etmiştir.
Bandırma Vapuru 1925 yılında hizmet dışı bırakılmış ve sökülmüştür.
Bandırma Vapuru'nun gerçek ölçülerindeki (47.70m x 6,83m x 4.27m) örneği Samsun Valiliğince , çevre düzenlemesi Samsun Valiliği ve Samsun Büyükşehir Belediyesi Başkanlığınca yaptırılarak Doğu Park sahili ve alanı içinde müze gemi olarak 19 Mayıs 2003 tarihinde ziyarete açılmıştır.
SAMSUN HAYVANAT BAHÇESİ
Sevgipark'ın yanına, yaklaşık 22 dönümlük arazi üzerine yapılan Karadeniz Bölgesi'nin en büyük hayvanat bahçesi insanlara ve özellikle çocuklara hayvan sevgisini aşılamak, tabiatın bu güzelliklerini insanlığın hissetmesini sağlamak amacıyla Samsun halkının ziyaretine açılmıştır.
Çocuklarımıza hayvan sevgisini tattırmak, hayvanların güzelliğini, tabiatın bu güzelliklerini insanlığın hissetmesini sağlamak sanırım en güzel şeylerden bir tanesi. Buraya daha ziyade evcil hayvanlar koyarak yaşama sevincini, doğa sevgisini geliştirmek amacındayız. 22 bin 300 metrekare büyüklüğünde bir arazi üzerine kurulan hayvanat bahçesi, Karadeniz Bölgesi'nin en büyük hayvanat bahçesi.
Hayvanat bahçesinde sülün ve ördek cinsleri, kuğu, tavus kuşları, devekuşu, tilki, ayı, deve, midilli atları, maymun, köpek, puma ve aslan bulunuyor. Yaz aylarında çocuklar midilli atları ile gezebilecek, çocuklar ata binme zevkini tadabilecekler. Ayrıca geçtiğimiz günlerde Samsun Büyükşehir Belediyesi Hayvanat Bahçesi'nde ilk doğum gerçekleşti. Safinaz ismindeki 4 yaşındaki deve, bir erkek yavru dünyaya getirdi. İsmine Samsun halkı karar verecek. Hayvanat bahçesi 400 milyar liraya mal olmuştur.
DOĞU PARK ALANI
Sahildeki görsel çirkinlikler bir bir ortadan kaldırılıyor. Bu çalışmanın ilk başlangıcı olan Doğu Park’ın görüntüsü yapılan düzenlemelerle şehre kazandırıldı. Doğu Park’a yeni giriş, yürüyüş yolları, kafeteryalar,anfi tiyatro gibi yeni inşaatlar yapılarak düzenlendi. Sulama sistemi çalışmaları bitirilmiştir. Sulama projesine paralel olarak 1500 ağaç dikilerek ağaçlandırma çalışması yapılmaktadır. Şu ana kadar çeşitli boy ve büyüklükte 1100 adet fidan dikimi gerçekleştirilmiştir. .
Bandırma Gemisi önü İlk Dalga Parkı ve Tören Alanı yapım çalışmaları tamamlanmıştır.
Kent yaşamının gürültülü ve stres yüklü ortamından kurtulmayı düşünen insanlarımız için düzenlenen Doğu Park, yoğun çalışmalar sonucu adına uygun ve her kesimden insanlarımızca tercih edilen bir mekan haline dönüştürüldü. Yaklaşık 150 dönüm alan üzerine kurulu Doğu Park'ta önce mezbele görüntüsüne son verilen çevre temizliği ile işe başlandı.Piknik alanları, yürüyüş yolları, koşu parkuru, piknik için sabit masa ve banklar, havuz, basketbol sahası ve tüm alanın aydınlatması gerçekleştirildi.
/Şükriye ZAMAN
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder