Bafra Maden Sigara Paketi / SAMSUN
HENDEK TÜTÜNLERİ:
Trabzon tohumundan meydana geldiği halde daha ziyade Artvin tipine benzeyen Hendek tütünleri Marmara Bölgesinde Düzce'nin kuzeyinde bulunan Hendek kasabası ve çevresindeki köylerin ekini sahalarında üretilmektedir.
Yaprakları orta ve kısmen büyükçe boyda, zenep sekli dar yaşmaklı, formu hafif omuzlu ovaldir.
Renkleri çoğunlukla sarı ve açık kırmızı, gösterişleri parlaktır. Dokuları ve damarları orta kalınlıkla, esnek ve dayanıklıdır.
Yaprak yüzeyi düz kenarları ise adeta makasla kesilmiş gibi muntazam biçimlidir.
Sigara verimleri orta, yanma yetenekleri ve higroskopisiteleri iyidir.
İçimlerinin fizyolojik etkisinin gücü tatlı serttir. Harmanlara sertlik, saçaklılık ve renk sağlarlar. Orta sertlikte bir içimi ve kıyımının saçaklı olması nedeniyle elle sarılan sigara harmanları için uygun bir tütündür. İçim karakteristiği ve renk durumu yönünden Virjinya blend sigarası harmanlarına dolguluk madde olarak katılabilir.
Kimyasal bileşimlerinde nikotin miktarı oranı % 1.30, total indirgen madde % 10 ve protein azotu % 1.50 dolayındadır.
Üretici tütünlerini İskenderiye tarzında yığar. İşlemeleri I-VI nevi veya Amerikan grad esası üzerine yapılır, Ticari ambalajı 30 kg. lık İskenderiye tarzı denktir. İstek üzerine 25 kg. lık tonga biçiminde de denklenirler.
BALIKESİR TÜTÜNLERİ:
Marmara Denizinin kuzeyinde bulunan bu bölgedeki belli başlı ekim noktaları Agonya, Balıkesir, Gönen, Yenice, Biga ve Susurluktur. Burada üretilen tütünler dış piyasada Gönen ve Agonya olarak tanınmaktadır.
Bu menşein yapraklan orta ve kısmen büyükçe boyda, sap biçimi zenepsiz-kabakulak, form itibariyle geniş elipstir.
Renkleri açık sarı, sarı ve açık kırmızı arasında değişmekte, gösterişleri parlaktır.
Dokuları çok ince, orta ve yan damarları belirsiz derecede ince, esnek ve dayanıklıdır. Ülkemizin en ince dokulu ve sigara randıman en yüksek tütünlerimizden biridir. Yanma dereceleri çok iyi higroskopisite nitelikleri iyidir.
İçimlerinin fizyolojik etkisi gücü tatlı serttir. Kendilerine özgü kokulan vardır. Harmanlara tokluk, tatlılık, saçaklılık, renk, yanma ve randıman sağlanmaları bakımından ıslah edici nitelikleri çok fazladır. Başta Virjinya blend olmak üzere her tip sigara harmanına uyabilen bir tütün olması dolayısıyla tütün fabrikalarının eksperleri tarafından aranılan bir menşedir. Bilhassa el sigarası harmanı için her yönüyle ideal bir tütün olarak kabul edilmektedir.
Kimyasal bileşiminde nikotin miktarı % 1.20, total indirgen madde % 12 ve protein azotu % 1.40 civarındadır.
Üretici tütünlerini yaprakların büyüklüğüne göre 15–30 kg. arasında Rumeli tarzı olarak yığar. Harman ihtiyaçlarına göre işlemeleri I-VI nevi veya Amerikan grad nevi esası üzerinden yapılır. Ticari ambalaj şekilleri 20–25 ve 30 kg. Rumeli tarzı veya tonga dengidir.
EDİRNE TÜTÜNLERİ :
Bu tütünler Türkiye'nin Avrupa kıtasındaki parçası olan Trakya bölgesinde üretilen Ekolojik alam Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ İllerinin tütün tarımı yapılan tütün ekim noktalarını içine alır. Edirne tütünleri ıslah edilmiş bir kabakulak varyetesi olarak kabul edilebilir.
Bu menşein yaprakları çoğunlukla orta boyda, zenep biçimi geniş yaşmaklı, formu dar elipstir.
Renkleri açık kırmızı, kırmızı ve koyu kırmızı arasında değişmektedir. Bazı yaprakların orta damar çevresinde yeşilimsi nüanslar görülür. Bu Edirne tütünlerinin renk özelliğidir.
Dokuları ince esnek ve dayanıklıdır. Yan damarları incedir. Or¬ta damarların kalınlık durumu sigaraların yapımında ve içimlerinde olumsuz etkisi yoktur. Yanma yetenekleri, sigara verimleri ve higroskopisiteleri iyidir.
İçimlerinin fizyolojik etkisi gücü serttir. Trabzon menşeinden sonra ülkemizin en sert tütünüdür. Kendisine özgü hoşa giden yunan basması kokusunu andıran baharlı bir kokusu vardır. Harmanlara sert¬lik, saçaklılık ve randıman vermek için katılırlar. El sigarası harman¬ları için çok elverişlidir.
Amerikan ve Alman blend ve siyah tip sigara harmanlarına katılabilir.
Kimyasal yapılışlarında nikotin miktarı % 1.80, total indirgen madde % 10 ve protein azotu % 1.50 dolayındadır.
Üretici tütünlerini yaprak büyüklüğüne göre 15–25 kg. arasında Rumeli tarzında yığar. İstek üzerine veya harman ihtiyaçlarına göre işlemeleri I-VI veya Amerikan grand nevi esasına tasnif edilir. Ticari ambalajları 20–25 kg.lık Rumeli tarzı ve 25 kg.lık tonga dengi biçimindedir.
DOĞU VE GÜNEYDOĞU ÜRETİM BÖLGESİ:
Bu Bölge Anadolu'nun doğu ve güneydoğusunda bulunan tüm tütün üretim sahalarını kapsamaktadır. Birbirinden uzak ve ekolojik koşullan değişik olan ekim noktalarında üretilen bu tütünler arasında menşe karşılığı olmakla beraber fiziksel ve harman özellikleri bakımından Ege, Karadeniz! ve Marmara Bölgesi tütünlerinden oldukça farklı olup gerek içim ve gerekse koku nitelikleri yönünden daha ziya¬de Virjinya tipi tütünlerine benzemektedir. Kesin bir tarihin saptan¬ması olanaksız görülüyorsa da tereddütsüz olarak çok eskiden beri bu bölgede tütün üretiminin yapıldığını kabul etmek yanlış sayılmaz. Ay¬rıca Anadolu'nun doğu sınırlarını aşmak suretiyle Suriye, Irak, Pakis¬tan, Hindistan, Çin gibi ülkeler olmak üzere Asya içlerindeki yerlerde çoğunlukla bu bölge tütünlerine benzeyen varyetelerin yetiştirilmesi bunların menşeinin diğer bölgelerimizden değişik bulunduğu ve Asya yolu ile gelmiş olduğunu kanıtlar. Ancak tütün tohumunun Amerika'dan getirildiğini ve Asya'da mahallileştirildikten sonra Anadolu'¬ya geçtiği ve bu suretle Doğu ve Güneydoğu bölgesinde yaygınlaştığı¬nı düşünmek yanlış olmaz.
Bu bölümde bölgedeki yedi ilimiz ve çevresinde üretilen tütün menşelerinin üretim miktarları, kalite değerleri ve tütün endüstrisindeki rolleri dikkate alınarak bunlardan daha önemli olanları ayrı ayrı diğerlerinin ise gruplar halinde incelenmesine çalışılmıştır.
YAYLADAĞ TÜTÜNLERİ:
Anadolu'nun güney bölgesindeki Hatay İlinin Yayladağ, Altınözü ve Antakya, ekim sahalarında üretilmektedir.
Yayladağ tütünlerinin yaprakları orta boyda, zenep şekli geniş yaşmaklı formları itibariyle sığırdiline benzerler.
Renkleri açık kırmızı, kırımız ve koyu kırmızı arasında değişmektedir. Görünüşleri parlaktır. Altınözü’nde üretilen tütünlerin renkleri daha açıktır.
Yaprak dokuları biraz kalınca, şıralı, esnek ve çok dayanıklıdır. Yaprakları kuruduktan sonra dahi şıralılık durumlarını kaybetmezler. Orta damar kalınca yan damarları incedir.
Yanma dereceleri iyi, sigara randımanları orta ve higroskopisiteleri çok iyidir.
İçimlerinin fizyolojik etki gücü tok ve lezzetleri tatlıdır. Kendilerine özgü tömbeki kokusunu andırır hoşa giden aromalı kokuları vardır. Harmanlara tokluk, tatlılık, saçaklılık, ve aromalı koku sağlar Amerikan ve Alman blend sigaraları ile siyah tip sigara harmanları için elverişli bir tütündür. Açık renkli olanları Virjinya ve Virjinya blend sigaralarının harmanlarında yüksek oranlarda kullanılabilir. Çiğneme tütünü yapımınada çok uygundur.
Bilhassa pipo tütünü fabrikasyonunda Yayladağ tütünleri kalite değerleri ve uygunluk nitelikleri bakımından dünyadaki emsalleri arasında en başta gelmektedir. Pipo harmanlarına yüksek oranlarda örneğin % 60–70 den fazla miktarda güvenle katılabilirler. Bu tütünler Suriye'nin Laskiye bölgesinde Lâtakya adı altında üretilen tütünler ile aynı tohumdan meydana gelmekte ise de, üretildikleri ortamın toprak ve iklim koşulları ve üreticinin bilgili çalışması etkisinin sonucu burada elde edilen ürün daha üstün kalitede olmaktadır. Suriye'de, ayrıca bazı bitkilerin dumanı ile bir isleme işlemine tabi tutulmuş olan tütünlere, rayihaların babası anlamına gelen «Aburayıha» adı verilir ve bazı ülkelerde bunlara indirimli gümrük tarifesi uygulanır.
Yayladağ tütünlerinin kimyasal bileşimindeki nikotin miktarı oranı % l, total indirgen madde % 15 ve protein azotu % 1.30 dolayındadır.
Görüldüğü gibi fiziksel ve harman nitelikleri yönünden Yayladağ menşeinin tütün endüstrisinde geniş kullanma yeri vardır.
İSKENDERUN TÜTÜNLERİ:
Akdeniz kıyısındaki İskenderun ili ve çevresindeki ekim sahalarında Yayladağ menşeinden tamamen değişik bir menşe olan İskenderun menşeinin üretimini yapmaktadır.
Yaprakları orta boyda, zenep şekli dar yaşmaklı, formları biraz omuzlu ovaldir. Form itibariyle Bursa menşeine benzerlerse de dokularının kaba ve damarlarının daha kalın olması belirtilerinden kolaylıkla ayırt edilebilirler.
Renkleri kırmızı ve koyu kırmızıdır. Dokuları kalınca, orta damarları kalın, sıralı, esnek ve dayanıklıdır.
Yayladağ
Yanma dereceleri orta, sigara verimleri düşük ve higroskopisiteleri çok iyidir.
İçimlerinin fizyolojik etkisi, gücü tok ve lezzetleri tatlıdır harmanlara tokluk ve- tatlılık verir. Bilhassa daha yüksek kaliteli olanların pipo tütünü harmanlarına" katılması uygundur. Amerikan ve Alman blend sigaraları ile siyah tip sigara harmanlarında kullanılabilir.
Kimyasal yapılarında nikotin miktarı oram % 2, total indirgen madde % 14 ve protein azotu % 1,40 dolayındadır.
Yayladağ ve İskenderun tütünleri üretici tarafından 20–40 kg. kadar ağırlığında dizi dengi halinde ambalaj yapılır. Harman ihtiyaçlarına göre dört nevi üzerinden işlenirler ve tonga tarzında denklenirler.
BİTLİS TÜTÜNLERİ:
Doğu Anadolu bölgesinin Van gölüne yakın kesiminde Bitlis, Muş, Mutki ve güneyde Şemdinli ekim noktalarında üretilen bu tütünler harmanlara Bitlis menşei adiyle katılmaktadır.
Bu menşein yaprakları orta boyda, zenep kısmı geniş yaşmaklı ve formları geniş elips şeklindedir.
Renkleri çoğunlukla açık sarı ve sarı üzerine olup görünüşleri parlaktır. Açık kırmızı renklere az rastlanır.
Dokuları ve damarlar orta derecede kalınca, esneklik ve dayanıklıkları iyidir.
Yanma yetenekleri iyi, sigara verimleri ve higroskopisiteleri orta derecededir.
İçimlerinin fizyolojik etkisi gücü tokça, lezzetleri tatlı ve kendisine özgü taze biçilmiş ot kokusunu andıran hoşa giden düz bir kokula¬rı vardır. Harmanlara tatlılık, koku ve renk sağlarlar. Tek başına zevk¬le içilebilir nadir menşelerimizden birisidir. İçim karakteristiği bakımından diğer bölgelerde üretilen tütünlerimize göre değişik bir içim zevki vermektedir. Bilhassa bu içim özelliği açısından Virjinya tütünlerine pek benzemektedir. Harmanlarda Virjinya tütünü yerine güvenle kullanılabilir. Bu nedenle yerli Virjinya blend sigara harmanlarımızın Virjinya tütünü ihtiyacı çoğunlukla Bitlis tütünü ile karşılanmaktadır. Gerek Virjinya ve gerekse Amerikan ve Alman blend tipi sigara harmanlarında yüksek oranlarda kullanılması uygundur. Ayrıca pipo tütünü harmanları için de elverişlidir.
Kimyasal bileşimlerindeki nikotin miktarının oranı % 1,5, total indirgen madde % 20 ve protein azotu % l dolayındadır.
Bu bölgenin güneyindeki Şemdinli çevresinde yetişen çeşidi, renkleri daha belirgin ve parlak, dokuları ve damarlarının daha ince, içimlerinin daha kaliteli ve kokuları yönünden daha yüksek niteliktedir.
Ekici tütünlerini 30 kg. civarında İskenderiye tarzında denkler. İşlemeleri dört nevi esası üzerine yapılır ve 30 kg.lık İskenderiye tarzında denklenirler.
ADIYAMAN TÜTÜNLERİ:
Doğu çevresinin Adıyaman, Kâhta, Malatya, Akçadağ, Siverek, Pertek ve Hozat ekim noktalarında üretilir. En kaliteli olan tütünler Adıyaman ve çevresindeki Besni, Kâhta ve Çelikhan da yetiştirilir.
Bu tütünlerinin yaprakları orta ve kısmen büyük boyda, zenep şekli geniş yaşmaklı, formları sığırdiline benzemektedir.
Renkleri çoğunlukla sarı ve kısmen açık kırmız ile kırmızı arasında değişmektedir. Yaka ve yarım yaka arazilerde yetiştirilenlerin görünüşleri parlak olur.
Dokuları orta derecede kalındır. Orta damarları kalın, yan damarları incedir.
Yanma dereceleri orta, sigara verimleri düşük, higroskopisiteleri iyidir.
İçimlerinin fizyolojik etkisi gücü sertçe, lezzetleri tatlı ve kendilerine özgü, Virjinya tütününün kokusunu andıran, hoşa giden kokuludur. Harmanlara sertlik, tatlılık ve koku yönünden yararlıdır. Bilhas¬sa kaliteli olanların içim özellikleri Viirjnya tütünlerinin içimine pek benzemektedir. İçim zevki yönünden Virjinya'lara en fazla benzeyen menşeimizdir. Bitlis menşei ile birlikte uygun orandaki karışımı harmanların Virjinya tütünü ihtiyacını karşılamaya yeterli olduğu kabul edilebilir.
Virjinya, Virjinya bend, Amerikan ve Alman blend tipi harmanlara uygun bir tütündür.
Pipo tütünü harmanlarında da kullanılmaya elverişlidir. Kimyasal yapılışlarındaki nikotin miktarının oranı % 1.70, total indirgen madde % 15 ve protein azotu % l dolayındadır.
Adıyaman
Bu menşein Malatya, Akçadağ ve çevrelerinde yetişen çeşitleri, fiziksel özellikleri yönünden Adıyaman tütünlerinden biraz daha değişik olup harman nitelikleri ve kalite değerleri itibariyle daha düşüktürler.
Üretici tütünlerini 30 kg. kadar ağırlığında İskenderiye tarzında denk yapar. İşlemeleri dört nevi esasına göre yapılır ve 30 kg.lık İskenderiye tarzında denklenir.
Bitlis, Adıyaman, Yayladağ ve diğer benzeri tütünlerin, istek üzerine, tonga tarzında denklemleri sakıncalı görülmemektedir.
DİĞER DOĞU VE GÜNEYDOĞU TÜTÜNLERİ :
Doğu ve Güneydoğu bölgesinin Diyarbakır, Siirt, Adana ve bazı diğer illeri ve çevrelerinde üretilen tütünlerin miktar bakımından faz¬la olmasına rağmen elde edilen ürünün çoğunlukla çeşitli populasyonlarda meydana gelmiş bir karışım olması, kalite ve randıman itibariy¬le düşük ve bu günkü durumlarına göre dış satıma pek elverişli nitelik¬te olmadıklarından iç harmanlara toplu halde doğu tütünü adı altın¬da katılarak tüketimleri sağlanan bu menşelerden bazılarının burada kısaca açıklanması yeterli görülmüştür.
MARDİN GURS TÜTÜNLERİ:
Diyarbakır ilinin Mardin ve Kızıltepe ekim noktalarında üretilen bu menşe miktar bakımından fazla değildir. Yaprakları orta boyda, zenepleri geniş yaşmaklı, form itibariyle sığırdiline benzerler. Renkleri açık san, sarı ve açık kırmızı arasında değişmektedir. Doku yapısı ve damarları orta kalınlıktadır. İçimlerinin fizyolojik etkisi sertçe, lezzetleri tatlı ve kokuludur. Harmanlardaki rolü bakımından daha ziyade Adıyaman menşeine benzemekte ise de tamamıyla yerini tutamaz. Blend tipi sigara ve pipo tütünü harmanları için yararlı bir tütündür.
Kimyasal yapılarında nikotin miktarı oranı % 1.25, total indirgen madde % 14 ve protein azotu % l dolayındadır.
SİLVAN TÜTÜNLERİ:
Diyarbakır ilinin Silvan, Bismil ve Beşiri ekim sahalarında üretilmektedir. Yaprakları büyük ve kısmen orta boyda, zenep biçimi orta yaşmaklı, form itibariyle hafif omuzlu ovaldir. Renkleri sarı ve açık kırmızı arasında değişmektedir. Dokuları kalınca, bilhassa orta damarları kalındır.
İçimleri sertçe ve az tatlıdır. Sigara harmanlarına tokluk sağlamak için katılır.
Virjinya blend tipi sigara harmanlarına katılabilir.
KOZLUK TÜTÜNLERİ:
Siirt İlinin çevresindeki Kozluk ve Sason ekim sahalarında üretimi yapılmaktadır. Yaprakları büyük ve kısmen orta boyda, zenep geniş yaşmaklı formu dar elips biçimindedir. Renkleri açık kırmızı, kırmızı ve koyu kırmızı arasında değişmektedir. Doku ve damarları kalındır.
İçimleri sertçe ve az tatlıdır. Harmanlara sertlik vermek için katılırlar. Blend tipi sigara harmanlarına katılabilir.
BAHÇE TÜTÜNLERİ :
Adana'nın Bahçe ekim sahalarında ekilen bu tütünün aslı çelikhan çeşididir.
Ayrıca Ceyhan, Misis, Yumurtalık ve Osmaniye ekim sahalarında ise Yayladağ ve Bursa çeşitlerinin ekimi yapılmaktadır.
Bahçe tütünlerinin yaprakları orta boyda, zenep sekli geniş yaşmaklı, form itibariyle sığırdiline benzerler. Renkleri açık kırmızı ve kırmızı üzerindedir. Dokuları ve damarları kalıncadır.
İçimlerinin fizyolojik etkisi serttir. Doğu ve Güneydoğu Bölgesinin en sert tütünüdür. Harmanlara sertlik vermek için kullanılır.
BUCAK TÜTÜNLERİ:
Antalya'nın Bucak İlçesinde üretilmektedir. Bu tütünlerin aslı Virjinya Dixie Bright olup ilk üretime geçildiği yıllarda gerek tarım ve gerekse kurutma dönemlerinde uygulanan işlemlerin çeşidin özelliğine uygun biçimde yürütülmesinde elde edilen tütünler aslına uygun niteliklerde olmuş ise de daha sonraları üreticinin tarım ve kurutma işlemlerinde gereken koşulları yerine getirmemesi nedeniyle tütünler asıl niteliklerini kaybetmiş ve Virjinya tütünlerinden tamamen değişik, düşük kaliteli ve ihracat değerleri pek olmayan bugünkü Bucak tipi meydana gelmiştir.
Yapraklarının büyüklüğü orta boyda, zenep şekli geniş yapraklı form itibariyle sığır diline benzerler.
Renkleri kırmızı ve koyu kırmızı arasında değişmektedir. Doku ve damarları orta derecede kalındır.
İçimlerinin fizyolojik etki gücü sert ve lezzetli az tatlıdır. Harmanlarda sertlik sağlamak için katılırlar.
Ülkemizde Virjinya tütünü üretilme amacı ile bu bölgede yeniden yapılan deneme çalışmalarından olumlu sonuçlar alınmıştır.
TÖMBEKİ TÜTÜNLERİ:
Bu tütünlerin fazla miktarda üretildikleri sahalar çeşidin ekolojik alanında bulunan İskenderun'un Arsuz bucağının Ekver ve Meydan köyleridir. Son yıllardaki üretim miktarı 250–300 bin kg. arasında değişmektedir. Ayrıca Konya'nın Hadım İlçesinde de az miktarda Tömbeki tütünü üretilir.
Ülkemizde üretilen tömbeki tütününün aslı İsfahan tömbekisi botanikteki yeri, cinsi, Nicotiana, türü Tabaccum ve varyetesi tömbeki olarak tanımlanır.
Yapraklan büyük boyda, zenep geniş yapraklı, form yuvarlakımsı karınlı yaprak uçları küttür.
Renkleri açık sarı ve sarı üzerine koyu kahve renkli beneklerin serpilmesinden meydana gelen bir renk olup kaplan postu adı ile nitelendirilir.
Yaprak dokuları kalın ve yüzeyleri kabarcıklıdır. Orta damarları kalın, yan damarları ise biraz kalıncadır.
Yanma yetenekleri orta İran tömbeki tütünleriyle aynı düzeyde, higroskopisiteleri ve dayanıklılıkları orta derecedir.
İçimleri tatlı serttir. Tiryakileri tarafından beğenilen kendilerine özgü kuvveti kokuları vardır. Tömbeki tütünleri kalınca enlerde (6 mm.) kıyıldıktan sonra suyla ıslatılır, sıkılık ve nargile lülesine yerleştirildikten sonra üzerine kor halinde ateş konularak yakılır. Bir markuç aracılığı ile çekilen dumanın sudan geçirilmek suretiyle nargile denilen araçla içilir.
Kimyasal yapısındaki nikotin miktarı oranı % 3, total indirgen madde % 9 ve protein azotu % 2 dolayındadır.
Üretici ve ticari ambalaj biçimi 30-40 kg. ağırlığında İskenderiye tarzı denktir. İşlemleri üç nev'i üzerine yapılır.
Tömbeki tütünü İran, Irak, Suriye, tüm Arabistan, Türkiye ve az miktarda Yunanistan'da kullanılır.
HASANKEYİF TÜTÜNLERİ:
Nikotiana cinsinin Rustica tütünün Hasankeyif varyetesine giren bu tütünler Rusya'da üretilen Mahorka tütünü ile aynı menşedir. Gaziantep ve çevresindeki bir kaç köyde üretilen bu tütünlerin nereden ve ne zaman geldikleri hususunda kesin bir bilgi yoktur.
Tarım usulleri tütün tarımından oldukça farklıdır. Tohumları doğrudan doğruya tarlaya atılır ve bitkiler fide haline gelince fazla olanlar alınmak suretiyle seyrekleştirme yapılır. Yapraklar olgunlaşınca bitki gövdesiyle birlikte kesilir ve çoğunlukla iplere dizilir ve tarlada yatırılarak bir gün bir tarafı, ertesi gün diğer tarafı çevrilmek suretiyle kurumaları sağlanır. Bu suretle kurutma işlemi bitmiş olan tütünler kapalı yerlere alınır ve sonbaharın rutubetli havala¬rı başlayana kadar burada bekletilir. Rutubetli havaların etkisiyle yumuşamış olan yapraklar gövdelerinden sıyrılır ve 15-20 yaprak bir arada dürge denilen top veya topaç biçiminde veya normal pastal yapılır.
Hasankeyf tütünlerinin yaprakları çoğunlukla büyük boyda, zenep şekli orta yaşmaklı, formları dar elips biçimindedir.
Renkleri yeşilimsi koyu ceviz maun arasında değişmektedir. Doku ve damar yapıları kalındır.
İçimlerinin fizyolojik etki gücü serttir. Lezzetleri acıdır. Daha ziyade çiğneme tütünü ve enfiye yapımında kullanılır. Ülkemizde yetişen tütünlerden nikotin miktarı en fazla olanlardan biridir. Ortalama nikotin oranı % 4-6 dır.
Üretici tütünlerini İskenderiye tarzında denkler. İşlemeleri I-IV nevi üzerinden yapılır. Yüksek nevileri İskenderiye tarzı, düşük nevileri de tonga biçiminde denklenir.
Tarımı Türkler tarafından yapıldığı halde eskiden ticareti Ermeniler tarafından yapılıyormuş, Cumhuriyet Devletinin kuruluşundan Sonra üreticilerin birleşerek kurdukları Hasankeyf Tarım ve Satış Kooperatifi pazarlama işlerini de üzerine almıştır. Ürünün büyük kısmı Mısır'a ihraç edilmekte idi.
Halen alıcısı olmadığından 1974 yılından sonra üretimine son verilmiştir.
SONUÇ
Bir çok doğal güçlerin tarım ürünlerimizin kaliteli yetişmesi bakımından en önemli ekolojik koşulları sağlarken tütün bitkisi için de ülkemiz topraklarının seçilmiş olduğunu düşünmek yanılgı olmayacaktır. Örneğin Ege Bölgesinde, başta tütün olmak üzere, yetişen her çeşit ürünün dünyadaki benzerlerine göre daha tatlı lezzette, buna karşılık Karadeniz bölgesinde yetişenler daha aramalı kokulu, ayrıca Marmara bölgesindekiler ise daha gösterişli ve toplu içimlidirler. Doğu ve Güneydoğu bölgesinde yetişen bitki çeşitleri, başta üretilen tütün türleri yönünden, ülkenin öz türü olan oriental tip tütünlerine göre yabancı asıllı özellikleri olan egzotik bir bitki topluluğunu oluşturmaktadır. Buradaki tütün ekim alanlarında üretilen tütünler çoğunlukla Virjinya tütünlerine benzemekle beraber, en kaliteli pipo tütünleri ile Tömbeki ve çiğneme tütünü yapılmalarına yararlı tütünlerin üretimi bu bölgede toplanmıştır.
Türk tütünlerinin en önemli özelliklerinden biriside sigara piyasasında geçerli olan her tip sigaranın içim zevkine uygun harmanların kompozisyonuna elverişli, pipo, puro, çiğneme tütünü, nargile tütünü ve enfiye yapımlarında asal ve yardımcı madde olarak kullanılmağa elverişli nitelikte olmakla karakterize edilebilir.
Bu nitelikteki tütünlerle uygun biçimde oluşturulacak harmanlardan Adalet Bakanlığının denetimi altında Brüksel'de bulunan uluslararası üne sahip Mond Selection S.P.R.L. kuruluşunca iki defa düzenlenen uluslararası tütün yapımları yarışmasına çok sayıda ulusun tütün endüstrisi müesseseleri ile ürettiği çeşitli markalı sigaraları ile Türkiye'de katılmıştır. Belçika kimya sanayi öğretim ve Araştırma Merkezi müessesesi tarafında yapılan tütün yapımlarının kimyasal analizleri ile fiziksel inceleme işlemleri ve ayrıca uluslararası üne sahip yetkili beş kişilik bir jüri tarafından gizli olarak yaralan degustasyon muayenelerinin değerlendirilmesi sonunda tanınmış tütün endüstri müesseselerinin yapılmalarından birçoğunun dereceye giremediği ve madalya alamadığı halde Türk sigaraların tümü madalyaya layık görülmüştür. 1968 yılında yarışmaya katılan ayrı markalı dokuz sigara çeşidi örneğinden beş altın, iki gümüş ve iki bronz madalya, 1969 yılın¬da yarışmaya gönderilen sekiz sigara çeşidi örneğinden üç altın, üç gü¬müş ve iki bronz olmak üzere tamamı madalya kazanmıştır.
Özellikle diğer ülkelerde üretilen tütün tipleri ve menşelerine gö¬re Türk tütünlerinde nikotin ve katran maddeleri oranlarının daha düşük olması sağlık yönünden tütünlerimizin en az zararlı olmaları avantajı değerlerini daha da artırmaktadır.
Çeşitli nitelikleri bu kadar bol kaliteli tütün çeşidi karşısında seçim yapmak tütün alıcıları ve tütün fabrikatörleri için hem çok kolay ve hem de aynı derecede çözümlenmesi güç bir problemdir. Bilhassa sigara harmanlarım düzenleyen harman eksperlerinin her menşe tütünün fiziksel ve harman özellikleri konusunda gerçek bilgili olmaları ve bunları harmanlarda uygun biçimde kullanmaları ayrı bir zevk işidir.
/Memduh SARIOĞLU –Tekel Eksperi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder