İskilip-Çorum, Kızılırmak Üstüne Kurulan
İlk Köprü, 1930
Benim yaşımdaki arkadaşlara, akarsu dediğimde hemen verdikleri cevap ‘Kızılırmak ‘ oluyor. Hatta coğrafya derslerinde Kızılırmak gibi akarsuların debisini bilmeyenlerin pek ders geçme şansı bulunmuyor. Nereden doğar, nereleri donatır, nerede denize kavuşur, hepsini Türk milleti olarak hep ezbere bilirdik, bilmek mecburiyetindeydik.
Kızılırmak nehri Türkiye topraklarından doğarak yine Türkiye topraklarından denize dökülen en uzun akarsudur. Uzunluğu 1.355 Kilometre olan Kızılırmak nehrinin başlıca kolları Deliceırmak, Devrek ve Gökırmak her zaman vatandaşların yoğun ilgi görmeye devam ediyor.
Kızılırmak için şiir ve marşlar yazıldı. Nedense Kızılırmak da bazı ırmaklar gibi hayatımızdan kayboldu. Gecenler de, Kızılırmak nehrinin belirli bölgelerini bazı arkadaşlarla gezdik. Anadolu kentinde iyice çelimsizleşmiş olan Kızılırmak nehri ile göz göze geldik. Çocukluğumuzun anlamlı güzelliklerinden Kızılırmak nehrinde eser kalmamış…
Ara sıra kendi kendime sorduğum iç muhasebe sorum hemen aklıma geldi. ‘Bu Kızılırmak’a ne oluyor?’ Hâlbuki Kızılırmak sekiz ilden süzüle süzüle denize ulaşır. Kirletilen yukarı ve orta Kızılırmak, ölerek denize ulaşan ise aşağı Kızılırmak… İrili ufaklı birçok gölün bulunduğu Kızılırmak deltası, Türkiye’nin en önemli kuş yaşam alanlarından biridir.
Adını suyun renginden alan antikçağda ise tuzlu akarsulu anlamına gelen Halys adıyla anılan Kızılırmak, Anadolu’da kurulmuş medeniyetlere hep ev sahipliği yapmış. Bugün Kızılırmak vadisinde tarihin her dönemine ait izler bulmak mümkün, kaya mezarları ve yerleşimleri, farklı medeniyetlere ait kaleler, köprüler ve daha pek çok iz. Merak ettiğiniz soruya cevap buldum. Kızılırmak başta olmak üzere diğer ırmaklarımızı da öldürmüşüz.
(…)
/Namık AZGIN
www.bafrahaber.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder