Osmanlı, İtilaf devletleriyle harbe tutuşuncaya kadar geçen 3-4 aylık sürede Amerika ve Mısır’dan gelen şifreli mektuplarla şubelerine gerekli talimatı verme fırsatını bulan komitacılar muntazam ve mükemmel bir ihtilal çıkarmak için her türlü tedbiri alıyorlardı. Mısır’dan Gayzak tarafından Samsun’da KASAPYAN isimli Ermeniye yazılan şu mektup münderecatı itibariyle pek ziyade şayan-ı dikkattir.
1.Belge
31 Kânûn-i sânî 1915
Samsun’da Hosrof KASABYAN (Hessrof CASSABIAN) Efendiye
Muhterem Arkadaş!
Mektubunu aldık. Fakat merkezden Manuk YAZICIYAN ’dan silahlar hesabına olan 165 lirayı almadığınızı okuduğumuz zaman hayret ettik. Halbuki onlar da bize o parayı ödediklerini yazıyorlar. Şüphesiz bu nokta hakkında bizi tenvir etmeyi unutmazsınız.
Marsilya’da (S)’e yazdık. O da bize yelkenli gemiden yine yelkenli gemiye aktarma etmek ve sandal ile rüsumata uğratmamak şartıyla ve gayet emin surette SAMSUN’a çıkabileceğini vaat etti. Silahlar 112 adettir. Hepsi de gayet itimad olunabilir tüfenglerdir.. Şimdiden bu silahlar için yer hazırla.
(…)
Muhterem arkadaş, işlerin sırasıdır. (…) Şimdi ispat edeceğiz ki biz hakiki insanız, asıl Ermenileriz. Ah, eğer her şehirde senin gibi birer adamımız olsaydı o zaman yangın çabuk parlardı.(…)
Talih bize yardım ediyor. Kokmuş, Kurtlanmış Türk Hükümeti (…) Rusya’ya harb ilan etti. (Köpek, gebermesi yaklaştığı zaman Cami duvarına siner.) bir Türk darb-ı meselidir. Diğerleriyle birleşerek, mevcudiyeti 20. asır medeniyetine bir hakaret olan bu canavarı öldürmeye ve mezarını binlerce Ermeni’yi katlettiği yerde kazmaya çalışacağız.
Soğukkanlılık maskesi altında muhafaza ettiğin eski itidalin bizden de, cümlemizden de uzak olmasın, nazarlar sana müteveccihtir. Hiç kimse şüphe etmez. Fakat, yakın bir âtide Ermenilik sizi tanıyacak ve heykelinizi yapacak.
Yaşasın fecr-i karîb!
Kahrolsun Türkiye’nin anarşi ve gayr-i kaabil-i tahammül idaresi.
Yaşasın hafi ve mukaddes ittihat!
Yaşasın Ermenilik.
Merak etme Nisan 25’te veya Mayıs’ta yanında bulunurum.
Arkadaşça Selamlar.
Gayzak (Yıldırım)
Ermeni Komitelerinin A’mal ve Harekat-i İhtilâliyesi, sayfa:149-151
Bağımsızlık sevdasıyla ekmek yedikleri sofraya tükürmekte beis görmeyen Ermenilerin ülkelerini işgale kalkan güçlerle nasıl bir işbirliği içine girdiklerini gösteren diğer bir belge daha.
2.Belge
Baron YENOVK AZKABEDYAN / Samsun
14 Teşrin-i sâni 1914
Ünye Koleji (Union College)
Viyana Koleji VEB (WEB)
Sevgili Kardeşim,
Geçen hafta gönderdiğim mektupta Ermenilerin Van tarafından hücum ederek Müslümanları büyük telefatla ric’at ettiklerini yazmıştım. Bu haftaki havadise nazaran bir hayli Ermeni, Türklere karşı muharebe etmek üzere Rus ordusuna kayd olunmuştur. Rusya dahi yeni bir Ermenistan teşkilini tasmim etmiştir.
İngiliz ve Fransız donanması Çanakkale'yi, Rus donanması da Karadeniz Boğazlarını topa tuttular. Zaten Çanakkale’nin ekser istihkamatı münhadim olmuştur. Bu hal İngiltere reis-i vükelası Lord Asküit (Asquith) ‘in dediği gibi, Türklerin yalnız Avrupa’dan değil Anadolu’dan dahi def edileceğini isbat ediyor. Orada cereyan eden ahvali bütün teferruatı ile lütfen yazınız.
Bu muharebe Türklerin mağlubiyetiyle neticelenecek olursa Ermeniler refah ve saadete nail olacaklardır ümidindeyim. Bu defa da Rusya’nın vaadinde hulf edeceğini zannetmem.
Mihran NAHABEDYAN.
KAYNAK:
Ermeni Komitelerinin A’mal ve Harekat-i İhtilâliyesi, sayfa:154
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder