Mobil Santral Dosyası-III

Meclis Tutanaklarında Mobil Santral-2

73 üncü Birleşim /3 . 3 . 2002 -Çarşamba

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

1. – Samsun Milletvekili Musa Uzankaya ve 47 arkadaşının, Samsun’da kurulması planlanan mobil santrallar konusunda Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/261)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Kamuoyunu oluşturan sivil toplum kuruluşları, meslek odaları ve halkın yoğun tepkisine neden olan ve hammadde olarak fuel-oil kullanılarak elektrik üretimi için Samsun'da kurulmasına karar verilen iki adet mobil santralın yer seçiminin bilimsel olarak yapılıp yapılmadığı konusundaki endişeleri açıklığa kavuşturabilmek amacıyla, Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca, bir Meclis araştırması açılmasını saygılarımla arz ederiz.

  1. Musa Uzunkaya (Samsun)

  2. Kemal Kabataş (Samsun)

  3. Ahmet Aydın (Samsun)

  4. Ahmet Demircan (Samsun)

  5. Tarık Cengiz (Samsun)

  6. Özkan Öksüz (Konya)

  7. Maliki Ejder Arvas (Van)

  8. Osman Aslan (Diyarbakır)

  9. Ahmet Nurettin Aydın (Siirt)

10. Mahmut Göksu (Adıyaman)

11. Salih Kapusuz (Kayseri)

12. İsmail Özgün (Balıkesir)

13. İlyas Arslan (Yozgat)

14. Mustafa Niyazi Yanmaz (Şanlıurfa)

15. Mehmet Zeki Çelik (Ankara)

16. Veysel Candan (Konya)

17. Mehmet Batuk (Kocaeli)

18. Nevzat Ercan (Sakarya)

19. Kadir Bozkurt (Sinop)

20. Saffet Arıkan Bedük (Ankara)

21. Ali Naci Tuncer (Trabzon)

22. Murat Akın (Aksaray)

23. Mehmet Çakar (Samsun)

24. Osman Pepe (Kocaeli)

25. Ali Sezal (Kahramanmaraş)

26. Tevhit Karakaya (Erzincan)

27. Latif Öztek (Elazığ)

28. Mustafa Geçer (Hatay)

29. Aslan Polat (Erzurum)

30. Ahmet Sünnetçioğlu (Bursa)

31. Musa Demirci (Sıvas)

32. Ali Gören (Adana)

33. Mehmet Zeki Okudan (Antalya)

34. Osman Yumakoğulları (İstanbul)

35. Mehmet Mail Büyükerman (Eskişehir)

36. Yekta Açıkgöz (Samsun)

37. Mustafa Yaman (Giresun)

38. Mehmet Ergün Dağcıoğlu (Tokat)

39. Eyyüp Sanay (Ankara)

40. Sait Açba (Afyon)

41. Ali Güner (Iğdır)

42. Avni Doğan (Kahramanmaraş)

43. Mehmet Çiçek (Yozgat)

44. Cemil Çiçek (Ankara)

45. Mahfuz Güler (Bingöl)

46. Sabahattin Yıldız (Muş)

47. Hüseyin Kansu (İstanbul)

48. Şükrü Ünal (Osmaniye)

Gerekçe :

Enerji darboğazından çıkış için çözüm olarak takdim edilen mobil santralların, Bartın ve Dalaman'da halktan ve sivil toplum örgütlerinden gördüğü yoğun ve haklı tepkiler nedeniyle kurulmasından vazgeçilerek, bu defa Samsun'da kurulmasına karar verilmiştir. Santralın yapımına başlanmış olup Ekim 2002 tarihinde faaliyete geçirilmesi planlanmaktadır. İmar ve kıyı mevzuatına aykırı gayri sıhhi tesislerle ilgili mevzuat ve çevresel etki değerlendirme (ÇED) raporları kapsamından muaf, su kirliliği kontrol mevzuatı ile Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği değiştirilerek söz konusu santralın önü açılmıştır.

Santralın yapımına gerekçe olarak gösterilen "enerji aciliyeti" bizzat Sayın Bakanının ifadesiyle 2006 yılına kadar ortadan kalkmıştır. Kükürtdioksit ve azotdioksit oranları, bu santralların baca gazlarında belirlenen maksimum değerlerin çok üzerinde olacaktır. 100 me***** gücündeki bir santralın günlük yakıt ihtiyacı 500 ton fuel-oildir ve diğer gazlarla birlikte günde 40 ton kükürt atmosfere bırakılacaktır. Kükürt havadaki nemle birleştiğinde asit yağmurlarına neden olmakta ve bitki örtüsü üzerinde büyük zararlar meydana getirmektedir. Santralın çevreye yaydığı gazlar 1 yıl içinde 10 kilometre, 5 yıl içinde de 50 kilometre çapındaki bir alanda tüm çiçekli bitkileri ve meyve ağaçlarını tahrip edecektir.

Bölgeye ekonomik katkı sağlamaktan uzak olan bu santrallar, yörenin mevcut tarım potansiyelini de olumsuz yönde etkileyecektir. Bu konuda, yörede mevcut Samsun Gübre Sanayii ve Karadeniz Bakır İşletmelerinin yıllardır çevreye verdikleri zararlar, bu santrallarla daha da artacaktır. Mobil santralların kurulduğu bölge, derin profilli alüvyonlu topraklardan oluşan birinci sınıf tarım arazisidir. Bölgede kurulu bulunan Hasan Uğurlu, Suat Uğurlu, Altınkaya ve Derbent gibi hidroelektrik santralların toplam üretimi 1 300 me***** gücünde olup, ilin mevcut elektrik ihtiyacı 450 me*****tır.

Mobil santral teknolojisi pahalı, eski ve günümüzde terk edilmekte olan bir teknolojidir. Bu santrallarda üretilen elektriğin, iletim hatlarındaki kayıplarla daha da pahalı hale gelmemesi için üretimin yapıldığı bölgede tüketilmesi de zorunludur. Mobil santralların amaçları, sürekli elektrik üretimi değil, doğal afet bölgelerinde ve olimpiyat oyunları gibi çok büyük organizasyonlarda elektrik kesilmesi durumunda devreye sokulmak üzere hazırda bekletilmesidir. Özetle, söz konusu mobil santralların Samsun'da kurulması kararı bilimsel gerçeklerden uzak olup Samsun'a ve Samsunlulara açıkça haksızlık yapılmaktadır. Aslında bu haksızlığın üzerinde hassasiyetle durmamız gereken, çevre olgusuna ve Türkiye'nin geleceğine karşı yapılmış olduğu da açıkça ortadadır.

O nedenle, santralların çevreye vereceği zararın boyutlarının tam olarak ortaya konulabilmesi, santrallarda hammadde olarak kullanılacak olan 6 numaralı fuel-oilin İzmit, Kırıkkale ve Aliağa'dan nakliyesinin maliyetini artıran önemli bir faktör olacağı ve üretilecek olan elektriğin de yine o rafinerilere yakın bölgelere gönderilmesinin muhtemel olduğu, Tüm bu sayılanlara rağmen "niçin Samsun?" sorusunun cevabının ortaya çıkarılabilmesi, Yakın bir gelecekte Samsun'a getirilecek olan Rus doğalgazına rağmen, yakıt tercihinin niçin 6 numara fuel-oil olduğu, Bu tercihte, Türkiye genelinde doğalgaz kullanımının giderek artması sonucu, kullanım dışı kalan fuel-oile ve dolayısıyla, petrol şirketlerine yeni bir pazar arama amacının bulunup bulunmadığı, Samsun'da mevcut 4 adet hidroelektrik santralına rağmen, hidroelektrik santrallara göre yaklaşık 10 kat daha pahalı bir üretimin niçin tercih edildiği, Kurulacak santrallara 5-6 kilometre mesafede bulunan ve ilin içmesuyu ihtiyacını karşılayan Çakmak Barajının, bu santrallardan ne şekilde etkileneceği gibi, bilimsel çevrelerde ve kamuoyunda endişeyle izlenen ve cevabı merak edilen konuların Yüce Meclisimizce de incelenerek sonunun sağlıklı bir çözüme kavuşturulabilmesi amacıyla bir Meclis araştırması açılması talebimizi takdirlerinize arz ederiz.

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge, gündemde yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması hususundaki öngörüşmeler, sırası geldiğinde yapılacaktır.